Αν σε εμάς που ζούμε στη Θεσσαλία δεν φτάνει ως τα αυτιά μας ο ήχος ενός γεωτρύπανου, είναι γιατί ανήκουμε στα «τυχερά» 2/3 της ελληνικής επικράτειας που δεν έχουν παραχωρηθεί σε μεγάλες πετρελαϊκές εταιρίες, για πάνω από τριάντα χρόνια, για να προχωρήσουν σε εξορύξεις πετρελαίου.
Το 2011, επί υπουργίας Μανιάτη, ψηφίστηκε το πλαίσιο για τις εξορύξεις υδρογονανθράκων, με πρόσχημα τους αναξιοποίητους εγχώριους ορυκτούς πόρους, την μείωση των εισαγωγών σε πετρέλαιο, την ανάπτυξη που θα στηριχτεί στις «δικές» μας δυνάμεις, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Παρά την «πράσινη» ανάπτυξη που ευαγγελιζόταν ο Γιώργος Παπανδρέου, οι προθέσεις της κυβέρνησής του ήταν εντελώς διαφορετικές. Οι μετέπειτα κυβερνήσεις, με την προηγούμενη του ΣΥΡΙΖΑ να μην διαφοροποιείται παρά τις «οικολογικές» της ανησυχίες, και την τωρινή να εξακολουθεί να δίνει γη και ύδωρ στους πετρελαϊκούς κολοσσούς, ακολούθησαν πιστά το αρχικό σχέδιο.
Η Αιτωλοακαρνανία, η Ήπειρος, ο Κυπαρισσιακός κόλπος, το Ιόνιο, το Κατάκολο, το Λιβυκό πέλαγος στα νότια της Κρήτης βρίσκονται στα χέρια τους. Και μάλιστα την εποχή που η κλιματική αλλαγή είναι στο επίκεντρο των διεθνών συζητήσεων και των παγκόσμιων κινημάτων. Και μάλιστα την εποχή που στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών πριν τέσσερα χρόνια, 193 κράτη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, ψήφισαν τους 17 στόχους για τη βιώσιμη ανάπτυξη, με την προστασία των οικοσυστημάτων και τη μείωση των εκπομπών ρύπων και αερίων να είναι κεντρικό ζήτημα. Πόσοι το γνωρίζουν αυτό, ποιες αντιδράσεις καταφέρνουν να ακουστούν, τι συζητήσεις έχουν γίνει με τις τοπικές κοινωνίες, τι θέση έχουν πάρει οι περιφερειακές και τοπικές αρχές για όλα αυτά;
Τα επιχειρήματα της κυβέρνησης στη συζήτηση που έγινε στη Βουλή για την Κύρωση των συμβάσεων έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στην νοτιοδυτική Κρήτη με την Total και την Εxxon πριν δυο μήνες, περιορίστηκαν στην αναβάθμιση της γεωπολιτικής θέσης της χώρας, τη μετατροπή της σε ενεργειακό κόμβο, στα οφέλη της εθνικής και τοπικής οικονομίας. Και όλα αυτά την ώρα που λίγα μόλις μίλια μακριά από τα εγχώρια ύδατα εξελίσσεται μια γεωπολιτική αντιπαράθεση με Τουρκία και Κύπρο για τις θαλάσσιες γεωτρήσεις. Τι αποκρύπτεται όμως από αυτή τη συζήτηση;
Οι πετρελαϊκές εταιρείες, μαζί με τα θαλάσσια και ηπειρωτικά οικόπεδα, παίρνουν τα πάντα. Για τις εγχώριες ανάγκες δεν προορίζεται σταγόνα πετρελαίου. Τα έσοδα που θα λάβει το δημόσιο είναι ελάχιστα, οι φοροαπαλλαγές σαρωτικές, τα μισθώματα είναι ευθέως ανάλογα με τις δαπάνες που θα κάνουν οι κολοσσοί, οι θέσεις εργασίας θα καλυφθούν από εισαγόμενο εξειδικευμένο προσωπικό, παρά το «καρότο» που κουνάνε μπροστά στα βλέμματα των ντόπιων αρχών. Η περιβαλλοντική παρακολούθηση γίνεται από τις ίδιες τις εταιρίες, δίχως αυτές να υπόκεινται σε δημόσιο έλεγχο. Ο νέος αναπτυξιακός νόμος, όπως και ο προηγούμενος συνεχίζει και τις επιδοτεί. Οι εταιρίες με τις οποίες υπογράφονται οι συμβάσεις, η ισπανική Repsol, η αμερικάνικη Exxon Mobil, η Energean με έδρα το Λονδίνο, η γαλλική Total, βαρύνονται με περιβαλλοντικά εγκλήματα και παραβιάσεις νομοθεσιών ανά τον κόσμο. Τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛ.ΠΕ), παρά το γεγονός ότι το διοικητικό τους συμβούλιο είναι διορισμένο από την κυβέρνηση, προχωρά σε πλήρη ιδιωτικοποίηση –μην ξεχνάμε ότι σήμερα το 45,5% ανήκει στον Λάτση και το 35,5% στο ΤΑΙΠΕΔ, συνεπώς οι εξαγγελίες περί δημόσιου οφέλους καταρρίπτονται.
Το Δυτικό Κατάκολο είναι η πρώτη από τις περιοχές που έχει φθάσει στο τελικό στάδιο για την εξόρυξη. Όπως έχει ανακοινώσει η Energean Oil, σε ένα χρόνο, τον Δεκέμβρη 2020 θα αρχίσει την εξορυκτική δραστηριότητα. Τι σημαίνει αυτό για την τοπική κοινωνία της Ηλείας, για όλες τις περιοχές που βρίσκονται σε αυτή τη «μαύρη λίστα», αλλά και για ολόκληρη τη χώρα; Οι εξορύξεις αυξάνουν τον κίνδυνο ατυχήματος, εξαιτίας και της υψηλής σεισμικότητας της χώρας, αλλά και γιατί για τις γεωτρήσεις σε μεγάλα θαλάσσια βάθη δεν υπάρχει η κατάλληλη τεχνολογία. Αποψιλώνονται τεράστιες δασικές εκτάσεις, αυξάνονται οι εκπομπές αερίων, παράγονται τοξικά απόβλητα από τη χρήση χημικών ουσιών, προκαλούνται προβλήματα στη δημόσια υγεία, αφού σύμφωνα με έρευνες σε περιοχές όπου έχουν γίνει εξορύξεις, αυξάνονται τα ποσοστά καρκίνου ή οι δηλητηριάσεις από βαρέα μέταλλα.
Στην προδιαγεγραμμένη καταστροφή έρχεται να προστεθεί η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου αφού τομείς όπως η αλιεία, ο τουρισμός, η γεωργία θα πληγούν ανεπανόρθωτα. Ας φανταστεί κανείς πως θα είναι να κάνει μπάνιο στην αγαπημένη του παραλία και να βλέπει στο βάθος μια πλατφόρμα εξόρυξης ή να βγάζει το ψωμί του από την παραγωγή Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης ή τις καλλιέργειές του όταν η γη του θα σαρωθεί από τις τρύπες των γεωτρύπανων.
Την ώρα που τρεφόμαστε με τα «τηλεοπτικά» και «σοσιαλμιντιακά» σκουπίδια των καυγάδων μεταξύ δημοσιογράφων και καναλαρχών και τις δημόσιες απολογίες «ατυχών» δηλώσεων βουλευτών και κυβερνητικών, στον τόπο μας συντελείται ένα έγκλημα. Και παρά την εκκωφαντική σιωπή, πρωτοβουλίες κατοίκων αντιδρούν και κινητοποιούνται και αγωνίζονται να τη σπάσουν. Ας ενώσουμε τη φωνή μας μαζί τους γιατί η εικόνα από το μέλλον προδιαγράφεται ζοφερή.
