«Επιβεβλημένες από τις σύγχρονες απαιτήσεις οι αλλαγές στην Παιδεία» είπε η υπουργός Παιδείας. Εκφράσεις επιλεγμένες για τη χειραγώγηση της άποψης του αναγνώστη, ισχυροποιώντας και νομιμοποιώντας το περιβόητο και από την πρώτη στιγμή της διακυβέρνησης διαφημισμένο και, κάθε τρεις και λίγο, αναγγελλόμενο νομοσχέδιο. Το κλίμα αναμονής είναι απαραίτητο για το twist, δηλαδή την ανατρεπτική έκπληξη στο τέλος του έργου. Όμως το έργο το έχουμε ξαναδεί!
Ας παραβλέψουμε ως προφανή, την επιλογή να κατατεθεί προς διαβούλευση, το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, εν μέσω πανδημίας, με σχολεία κλειστά, εκπαιδευτικούς στα σπίτια τους κατά μόνας και συλλόγους εκπαιδευτικών ανενεργούς .
Ας δούμε λοιπόν ποιες είναι οι «αλλαγές» αν αυτές έχουν κάτι νέο και καινοτόμο και αν συμβαδίζουν με τις «σύγχρονες αντιλήψεις».
1. Χαρακτηρισμός διαγωγής στο απολυτήριο του Λυκείου. Ανεπίσημα είχε αυτοκαταργηθεί από τη δεκαετία του ’80 αφού σε όλα τα απολυτήρια υπήρχε μόνο ο χαρακτηρισμός «εξαίρετη». Επίσημα καταργήθηκε το 2017. Το απολίθωμα του χαρακτηρισμού της διαγωγής είχε ως κριτήριο αξιολόγησης της προσωπικότητας του μαθητή, τις πολιτικές απόψεις αυτού και της οικογένειάς του.
Ας δεχτούμε όμως ότι κάποιος μαθητής έχει «παραβατική» συμπεριφορά. Ο ρόλος του σχολείου δεν είναι να σηκώσει το δάχτυλο και ως καταδότης, να στιγματίσει ένα παιδί 17-18 χρονών για όλη του τη ζωή, αλλά να διορθώσει με παιδαγωγικές παρεμβάσεις αυτή τη συμπεριφορά. Αν ο μαθητής εξακολουθεί να παρουσιάζει παραβατική συμεπριφορά, τότε το σχολείο φέρει μεγάλο μέρος της ευθύνης γι αυτό και σ’ ένα βαθμό έχει αποτύχει. Τέτοια σχολεία θέλει η κυβέρνηση;
2. Εισαγωγή νέων θεματικών ενοτήτων στο Νηπιαγωγείο όπως Φυσική Αγωγή, Ρομποτική, Αγγλικά. Στους γνώστες του συστήματος εκπαίδευσης, είναι κοινός τόπος ότι το αναλυτικό πρόγραμμα του Νηπ/γειού συμπεριλαμβάνει Γλώσσα, Μαθηματικά, Μελέτη Περιβάλλοντος, Εικαστικά, Μουσική, Φυσική Αγωγή και Πληροφορική.
Η διδακτική προσέγγιση αυτών ορίζεται, πρώτον: από την αναπτυξιακή ηλικία του νηπίου και τις νοητικές δυνατότητες πρόσληψης της γνώσης, για τους γνωρίζοντες αναπτυξιακή ψυχολογία, και δεύτερον : από την διαθεματική και ολιστική αντίληψη της γνώσης, για τους γνωρίζοντες παιδαγωγικά. Θα χρειαζόταν ολόκληρο βιβλίο για την ανάλυσή τους, ωστόσο δεν επιτρέπεται αυτά να μη τα γνωρίζουν οι συντάκτες του νομοσχεδίου.
Τέλος να προσθέσω ότι τα πανεπιστημιακά τμήματα της Προσχολικής εκπαίδευσης τροφοδοτούν τις νηπιαγωγούς με τις παιδαγωγικές, ψυχολογικές και επιστημονικές γνώσεις διδακτικής μεθοδολογίας κάτι το οποίο στερούνται όλες οι άλλες ειδικότητες που είναι σχεδόν ακατάλληλες για διδασκαλία στα νηπιαγωγεία.
3. Δευτεροβάθμια εκπαίδευση
3α. Αύξηση εξεταζόμενων μαθημάτων! Στην Φινλανδία ή μόνη εξέταση που υπάρχει στο σχολείο είναι μία φορά στην Γ’ Λυκείου. Το λέω αυτό διότι όταν κάποιος θέλει να μιλήσει για επιτυχημένο εκπαιδευτικό σύστημα αναφέρεται στο Φινλανδικό.
Ένα εξετασιοκεντρικό και επομένως βαθμοθηρικό δεν ικανοποιεί τις παιδικές δεξιότητες, τις προσωπικές ανάγκες και δυνατότητες. Κάθε αλλαγή στην εκπαίδευση όταν δεν σέβεται τις ατομικές ανάγκες των μαθητών, είναι εξ αρχής καταδικασμένη. Εκτός κι αν δεν θέλουμε μελλοντικούς πολίτες με προσωπική κρίση και άποψη, αλλά θέλουμε στρατιές που θα υπηρετήσουν την παραγωγική μηχανή του κράτους.
3β. Τράπεζα θεμάτων : εφαρμόστηκε το 2013-14, το δε σύστημα όρων και προϋποθέσεων για την προαγωγή των μαθητών άλλαξε-τροποποιήθηκε 3 φορές, μέσα στο καλοκαίρι, για να μειώσει των αριθμό των μεταξεταστέων μαθητών, που τελικά διαμορφώθηκε στο 25% μετά από έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο Νομό Δωδεκανήσου.
Μήπως επανέρχεται και η τράπεζα Θεμάτων στην υπηρεσία της διαβάθμισης και όχι της αναβάθμισης του συστήματος εκπαίδευσης, αφού με την εφαρμογή της θα «πετάξει» έξω μεγάλο αριθμό μαθητών; Από την άλλη αν αυτή λειτουργούσε για διδακτικούς και όχι για εξεταστικούς σκοπούς θα μπορούσε πραγματικά να βοηθήσει όλους τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές.
4. Βασικά- Πειραματικά- Πρότυπα σχολεία:
Σχολεία τριών διαφορετικών στοχεύσεων. Αν αυτό δεν είναι διαβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης τότε τί είναι; Στα Βασικά φοιτά η πλειονότητα των μαθητών, όπως ακριβώς ανήκει και η πλειονότητα του λαού. Στα Πειραματικά κληρώνεται ένα μικρός «τυχερός» αριθμός μαθητών που βρίσκονται στα αστικά κέντρα και στα Πρότυπα, επιλέγονται κατόπιν αυστηρών εξετάσεων ελάχιστοι «άριστοι» που έχουν οικονομική και κοινωνική πρόσβαση, σε υψηλού κόστους προετοιμασία.
Στη Φινλανδία, επανέρχομαι, όλα τα σχολεία είναι ίδια, δεν υπάρχουν κατηγορίες. Πραγματική αναβάθμιση, αλλαγή προς τα μπρος και στοίχημα θα ήταν όλα τα σχολεία να είναι πρότυπα και να μην χρειάζεται η κρησάρα των εξετάσεων για να διαχωρίζονται οι μαθητές σε ήρα και σιτάρι. Το θέλει όμως αυτό η κυβέρνηση; Η απάντηση στις ρυθμίσεις για τα ΕΠΑΛ…
5. ΕΠΑΛ : Τι είχες Γιάννη, τι είχα πάντα. Θυμίζω: α). 2013, η κυβέρνηση της ΝΔ τότε, κατάργησε 46, τις πολυπηθέστερες και δημοφιλέστερες, ειδικότητες και έβγαλε 2500 εκπαιδευτικοί τεχνικών ειδικοτήτων σε διαθεσιμότητα. Οι μαθητές αυτών των ειδικοτήτων κατευθύνθηκαν στα ιδιωτικά ΙΕΚ και ΚΕΚ. β). Αύγουστος 2019: με το καλημέρα της σημερινής κυβέρνησης, αναστολή Διετών Πανεπιστημιακών Τμημάτων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης με δωρεάν φοίτηση για αποφοίτους ΕΠΑΛ. γ). Απρίλιος 2020 : 180 εκ ευρώ περίπου σε ιδιωτικά ΚΕΚ εκ των οποίων 30 περίπου σε 7 ιδιωτικές εταιρείες Οργάνωσης Συστημάτων Κατάρτισης για τηλεκπαίδευση, τα υπόλοιπα σε ιδιωτικά ΚΕΚ, 470 ευρώ ανά εκπαιδευόμενο, και ότι απέμεινε σε επιστήμονες 5ετών και 6ετών σπουδών!
Έτσι και τώρα, η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο έρχεται να συρρικνώσει εκ νέου τα ΕΠΑΛ που εκτός των άλλων παίζουν κι έναν σπουδαίο κοινωνικό ρόλο για τις λιγότερο ευνοημένες κοινωνικές ομάδες. Τα ηλικιακά και θεσμικά εμπόδια που βάζει, σπρώχνουν άλλη μια φορά τους εκπαιδευτικούς τεχνικής εκπαίδευσης σε απόγνωση, και όσους μαθητές έχουν την οικονομική ευχέρεια και θέλουν να αποκτήσουν τεχνικές γνώσεις και επαγγελματικές δεξιότητες, στα ιδιωτικά ΙΕΚ και ΚΕΚ.
Όσοι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα τι θα κάνουν; Η ρήση του βιομήχανου και υπ. Τουρισμού, της κυβέρνησης κ. Λούλη «το κράτος δεν είναι ασφαλιστική να αποζημιώνει εργαζόμενους και επιχειρήσεις», προοιωνίζει μια ανάλογη απάντηση « το κράτος δεν είναι κοινωνικό ίδρυμα για να νοιάζεται για τους αδύναμους»…
Γιατί για κάποιους η εκπαίδευση είναι μηχανισμός: συντήρησης και αναπαραγωγής της κυρίαρχης ιδεολογίας, επιλογής και κατανομής ρόλων, νομιμοποίησης οικονομικών και ιδεολογικών κατευθύνσεων, αναπαραγωγής ανισοτήτων , ενώ για άλλους είναι: πολιτική και ηθική πρακτική που παρέχει γνώσεις , δεξιότητες, ευκαιρίες ανάπτυξης της προσωπικότητας, μηχανισμός σύνδεσης της μάθησης με την κοινωνική αλλαγή, ανάπτυξης της κριτικής ικανότητας ικανής ν’ αντιτίθεται με θάρρος στη φαινομενική ουδετερότητα ή την νομοτέλεια μιας κατάστασης, ηθική και πολιτική επιλογή και πρακτική δημιουργίας ενεργών πολιτών που θα συμμετέχουν στην οικοδόμηση της ουσιαστικής δημοκρατίας, θ’ αποκτήσουν διαλεκτική σχέση με την ιστορία και θα επιδιώξουν ένα μέλλον διαφορετικό, καινούριο που δεν θα αναπαράγει και δεν θα νομιμοποιεί το σήμερα…
Τι λέω κι εγώ τώρα…
