Γράφει ο κ. Δημήτριος Μπογδάνος MBA, MD, PhD (London)*
Η εμπειρία των ΗΠΑ με τον SARS-CoV-2 με εκείνη της Ελλάδας είναι τελείως διαφορετική, όπως τελείως διαφορετικό (ευτυχώς κατά την προσωπική μου άποψη) είναι και το σύστημα υγείας και η παροχή ιατρικών υπηρεσιών ανάμεσα στις δύο χώρες. Η Ελλάδα των περίπου 550 νεκρών δεν συγκρίνεται αναλογικά με τις ΗΠΑ των 240.000 νεκρών ακόμα και με τις πιο περίτεχνες μαθηματικές εξισώσεις. Όμως πολλά από τα δεδομένα που προκύπτουν από μελέτες που έγιναν για την προσφορά ιατρικών υπηρεσιών στην Αμερική, θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε πολλά από αυτά που θα βιώσουμε και στη χώρα μας λίαν συντόμως. Μελέτη του John Hopkins της Βαλτιμόρης δημοσίευσε πρόσφατα αποκαλυπτικά νούμερα.
Μόνο 1 στους 2 από εκείνους που επισκέφτηκαν τον ιατρό τους το 2018 ή το 2019, πηγαν στον ιατρό τους την ίδια περίοδο του 2020.
Έτσι, ο αριθμός των επισκέψεων πρωτοβάθμιας περίθαλψης στο ιατρείο μειώθηκε κατά 50.2% το δεύτερο τρίμηνο του 2020, κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, σε σύγκριση με τους μέσους αριθμούς κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2018 και του 2019.
Οι έλεγχοι της αρτηριακής πίεσης μειώθηκαν στο μισό και οι εξετάσεις χοληστερόλης μειώθηκαν περισσότερο από το ένα τρίτο, βάζοντας σε κίνδυνο ζωές και αυξάνοντας κατακόρυφα τον εκτιμώμενο καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Tαυτόχρονα, οι συνεδρίες τηλεϊατρικής αυξήθηκαν από 1.1% το 2018-2019 στο 35.3% (30 και πλέον φορές πάνω) των συνολικών επισκέψεων το δεύτερο τρίμηνο του 2020, ανέφεραν οι ερευνητές από τη Βαλτιμόρη.
Δυστυχώς, ο χρόνος που εξοικονομήθηκε με εικονικές ιατρικές επισκέψεις (telemedicine) αντισταθμίστηκε από τη μείωση της συχνότητας των αξιολογήσεων των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου και προφανώς άλλων κλινικών παραμέτρων. Αυτές δεν είναι ασήμαντες μειώσεις: είναι μεγάλες, κλινικά σημαντικές μειώσεις που περιλαμβάνουν δύο από τα πιο θεμελιώδη στοιχεία της πρωτοβάθμιας περίθαλψης – την πρόληψη καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών επεισοδίων μεταξύ άλλων”, δήλωσαν οι ερευνητές.
Η τηλεϊατρική σε πολλές περιπτώσεις είναι “ένα ατελές υποκατάστατο” για τις επισκέψεις στο ιατρείο και αυτά τα ευρήματα εγείρουν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τις παράπλευρες επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες προηγμένες χώρες της Ευρώπης, αλλά και γενικότερα χρόνιων παθήσεων που βάζουν σε κίνδυνο τη ζωή μας σημειώνουν οι ερευνητές.
Η επαφή με τον άρρωστο, η κλινική εξέταση, η άμεση σχέση του ασθενούς με τον ιατρό δεν μπορούν και δεν πρέπει να αντικατασταθούν από συνεδρίες τηλειατρικής, που πολλές φορές δίνουν και την ψευδή αίσθηση ασφάλειας στον άρρωστο παρά τους κινδύνους που εγκυμονούν. Ωστόσο, συνεδρίες τηλε-συμβουλευτικής είναι εξαιρετικά απαραίτητες, θα μειώσουν τον όγκο εργασίας νοσοκομείων και ιατρείων, θα εξυπηρετήσουν εξαιρετικά τους ασθενείς μειώνοντας άσκοπες μετακινήσεις (πολλές φορές κοστοβόρες) και θα αποτελέσουν αναπόσπαστο εργαλείο της σύγχρονης ιατρικής επιστήμης.
Θα πρέπει φυσικά να αποζημιώνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία και τους παρόχους υγείας και εντέλει από τα συστήματα υγείας σύγχρονων κρατών, όπως συμβαίνει στις περισσότερες ευρωπαικές χώρες και στη Β. Αμερική.
Αργά ή γρήγορα, με πανδημία ή χωρίς, οι σύγχρονες τεχνολογίες, η τηλειατρική και η τηλε-συμβουλευτική θα μπουν ορμητικά στη ζωή μας. Όσοι από εμάς, ιατροί και ασθενείς, αντιληφθούμε γρήγορα τα οφέλη τους, τα μειονεκτήματα και τους περιορισμούς τους, θα συμβάλουμε εξίσου γρήγορα την μετεξέλιξη της ιατρικής επιστήμης και των σύγχρονων υπηρεσιών αναβαθμίζοντάς τες προς όφελος του ασθενούς (και επομένους και του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού).
Ο κ. Δημήτριος Π. Μπόγδανος, MBA, MD, PhD (London) είναι Καθηγητής Παθολογίας και Αυτοάνοσων Νοσημάτων, Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Διευθυντής Κλινικής Ρευματολογίας και κλινικής Ανοσολογίας, στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας, Vis. Professor, King’s College London Medical School(x), E-mail: bogdanos@med.uth.gr
Σχετική Βιβλιογραφία
1. Alexander GC, et al “Use and content of primary care office-based vs telemedicine care visits during the COVID-19 pandemic in the US” JAMA Netw Open 2020; DOI: 10.1001/jamanetworkopen.2020.21476
2. Thronson LR, et al “The pandemic of health care inequity” JAMA Netw Open 2020; DOI: 10.1001/jamanetworkopen.2020.21767.
