Τζένη Μανάκη: ‘‘Με το χέρι στο στήθος’’
Εκδόσεις: «ΩΚΕΑΝΙΔΑ»
«Έζησα έναν μεγάλο έρωτα, που για μένα δεν έχει τελειώσει».
Ο Έριχ ακομπανιάρει με δυο νότες τη φράση μου.
«Δεν θα τελειώσει ποτέ, μέχρι να πεθάνω».
Μου απαντάει με νότες και μια προτρεπτική κίνηση του κεφαλιού να συνεχίσω. Λύνομαι. Του μιλάω για τη γνωριμία μας στο στενοσόκακο της Τύνιδας, για τις υπέροχες μέρες εκεί, για το Λονδίνο, τη δουλειά μου εκεί, την επίσκεψη του Σαρίφ, τα βιβλία του που μεταφράστηκαν με μεγάλη επιτυχία στ’ αγγλικά, για το Παρίσι, τη νύχτα με θέα τον Σηκουάνα, τη επίσκεψη στο σπίτι της μητέρας του, τη θέα από το μοιραίο μπαλκόνι, χωρίς το μοιραίο γεγονός. Τίποτα για τον άλλο του γιο…
Έχω πιει αρκετά, τα μάτια μου κλείνουν, γέρνω πάνω στην μπάρα και κλαίω βουβά. Έχω θαρρείς ακόμη μπροστά μου την εφημερίδα με την αγγελία της αυτοκτονίας του Μαρίντ, τον τεράστιο αιμάτινο λεκέ πάνω στην άσφαλτο ανάμεσα στο ανθοπωλείο που αγόρασα τις κάλλες και το βιβλιοπωλείο L’ Instant. Εκείνη η μοιραία στιγμή, που ο Μαρίντ αρνήθηκε τη χαρά της ζωής προτιμώντας τον θάνατο, σήμανε και τον αργό θάνατο του έρωτά μας με τον Φουάντ, που ακόμη δεν ήθελα να παραδεχτώ…
Πρόσωπα και καταστάσεις μπερδεύονται στο μυαλό μου, τα δάκρυά μου στεγνώνουν…»
Προτίμησα να ξεκινήσω αυτό το μικρό σημείωμα, για το βιβλίο τής Τζένης Μανάκη «Με το χέρι στο στήθος», γιατί εκφράζει λιτά και περιεκτικά το περιεχόμενο ενός μυθιστορήματος, που απλώνεται σε πολλά και μεταφέρει ιδιαίτερες αποχρώσεις τής ζωής τού ατόμου που βιώνει την πραγματικότητα του 21ου αιώνα, μέσα από προσωπικές εμπειρίες.
Η Τζένη Μανάκη έχει χτίσει ένα μυθιστόρημα, το οποίο δεν θέλει ν’ αφήσει τίποτα έξω απ’ όσα βίωσε η ηρωίδα της σε όλα τα επίπεδα της ζωής. Καριέρα, έρωτας, κοινωνικές μεταλλαγές, τρομοκρατία, οικονομική ανασφάλεια, αξιοπρέπεια, αναθεωρήσεις στάσης κα τρόπου ζωής και ό,τι άλλο μπορεί να βιώσει το ανήσυχο άτομο που θέλει να δώσει ουσία στην ζωή του.
Η συγγραφέας, από τις πρώτες σελίδες, κάνει φανερή την πρόθεσή της να μιλήσει για πολλά. Επινοεί μιαν ηρωίδα χαρισματική και έναν έρωτα περίπλοκο. Η Νικολέττα διακρίνεται και για την τρυφερότητα που προσφέρει, αλλά και επιθυμεί να εισπράττει· όπως διακρίνεται και από την τάση να εισχωρεί στην ουσία τών γεγονότων, κρατώντας πάντα τα όρια. Γύρω απ’ αυτό το κεντρικό πρόσωπο θα χτίσει τον κόσμο τού μυθιστορήματος. Γονείς που ήξεραν ν’ αγαπούν, αδελφή, φίλους…
Μέσα απ’ αυτά τα πρόσωπα θα δώσει τον κόσμο της, όπως τον βλέπει να διαμορφώνεται, καθώς περνά από τον έναν αιώνα στον άλλον.
Ο έρωτας, βεβαίως, θα κρατήσει μεγάλο ρόλο στην εξέλιξη της μυθοπλασίας. Η επιλογή τής Τζένης Μανάκη να συγκεράσει την Δύση με την Ανατολή, τον Χριστιανισμό με το Ισλάμ, θα της δώσει την δυνατότητα να μιλήσει για όλα όσα χαρακτηρίζουν τον φονταμενταλισμό, όπως αυτός διαμορφώθηκε τα τελευταία χρόνια, εργαλειοποιώντας την τρομοκρατία. Πώς;
Η Νικολέττα θα γνωρίσει και θα ερωτευθεί τον Φουάντ Μαζίν, Αλγερινό συγγραφέα. Η σύζυγος του Φουάντ Μαζίν έχει δολοφονηθεί από τρομοκράτη, ο οποίος χρόνια μετά, επιστρατεύει τον γιο τού Μαζίν για να τον χρησιμοποιήσει σε τρομοκρατικές ενέργειες. Ο γιος, δεν γνωρίζει πως ο καθοδηγητής του είναι ο δολοφόνος τής μητέρας του. Θα το μάθει από τον πατέρα του, όταν εκείνος δεν βρίσκει άλλον τρόπο για να τον αποτρέψει από τις προθέσεις, παρά αποκαλύπτοντάς του την αλήθεια. Όμως, ο γιος, αντί να δει την αλήθεια και να κόψει τους δεσμούς του με τους τρομοκράτες, προτιμά την αυτοκτονία, μένοντας πιστός στα δόγματα των Τζιχαντιστών.
Η αυτοκτονία τού γιου βάζει σε δοκιμασία τον έρωτα της Νικολέττας με τον Μαζίν.
Σε δοκιμασία, όμως, μπαίνει και η καριέρα τής Νικολέττας, χτυπημένη από την οικονομική κρίση.
Η Τζένη Μανάκη ξεδιπλώνει έντεχνα το βουνό τών προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο νέος άνθρωπος στα πρώτα χρόνια τού 21ου αιώνα, είτε αυτά αφορούν τα εργασιακά, είτε τα κοινωνικά θέματα, είτε τις διαπροσωπικές σχέσεις. Περιγράφει την αγωνία τών νέων να διαμορφώσουν την δική τους κοινωνία, να βρουν την έξοδό τους από το τούνελ τής σύγχυσης.
‘Όλα τα πρόσωπα της μυθοπλασίας, ακόμα κι αυτά που έχουν ελάχιστη σχέση με το κεντρικό πρόσωπο, την Νικολέττα, κάτι εκφράζουν, για να υπάρχουν εκεί. Η συγγραφέας δεν κρύβει την πρόθεσή της να δημιουργήσει ένα αφήγημα μέσα από το οποίο να δώσει τα περισσότερα χαρακτηριστικά τής εποχής μας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, γιατί λειτουργεί και ως ιστορική καταγραφή τών παραμέτρων που βιώνει το άτομο ως ενεργό μέλος ενός κοινωνικού συνόλου.
Όχι και πολύ καιρό, πριν, γράφοντας ένα παρόμοιο κείμενο για το βιβλίο «Για την Ελίζα» της Τζένης Μανάκη είχα γράψει πως διακρίνεται για την σοβαρότητα της δημιουργίας της, κάτι που ημέρες μας ολοένα και σπανίζει. Στο «Με το χέρι στο στήθος», αυτό επιβεβαιώνεται, καθώς μας προσφέρει ένα ολοκληρωμένο μυθιστόρημα, χωρίς να καταφεύγει σε ακρότητες, προκειμένου να γίνεται ελκυστικό για τον αναγνώστη. Και αυτό είναι ένα ακόμα προσόν τού βιβλίου.
Λάρισα, 23/2/2021
