Γράφουν: Φάνης Γέμτος – Κώστας Γκούμας – Τάσος Μπαρμπούτης*
Για άλλη μια φορά οι πολιτικοί μας εκπρόσωποι, με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος, παρουσίασαν το «όραμα» τους και τις θέσεις τους για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης στη χώρα μας, με άφθονες υποσχέσεις και γενικόλογες δεσμεύσεις.
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε ανάρτησή του σημειώνει πως «Η προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι σύνθημα και λόγια, αλλά σχέδιο και πράξεις» και θεωρεί ότι «έχουμε υποχρέωση να παραδώσουμε στα παιδιά μας ένα περιβάλλον που δεν θα είναι χειρότερο από αυτό το οποίο παραλάβαμε….».
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας μίλησε για «υπαρξιακή» μάχη και για «επανάσταση». Ως ένα βασικό στοιχείο του σχεδίου του για την πράσινη ανάπτυξη έθεσε την υποχρέωση της Πολιτείας να «εξασφαλίσει την ποιότητα των φυσικών πόρων (έδαφος, νερό, οικοσυστήματα)». Kατηγόρησε επίσης την Κυβέρνηση ότι «εγκληματεί» επειδή (μεταξύ άλλων) «αντιμετωπίζει την προστασία της φύσης ως τροχοπέδη της ανάπτυξης» αλλά και επειδή «σχεδιάζει την εκτροπή του Αχελώου» !
Και εμείς, μέσα από αυτό το κρεσέντο των μεγάλων λόγων προσπαθούμε να διακρίνουμε πως ταιριάζουν όλα αυτά στην οικολογικά πολύπαθη Θεσσαλία.
Πρώτα απ’ όλα, χωρίς κανένα δισταγμό, αποδεχόμαστε την καταγγελία του Αλ. Τσίπρα περί εγκλημάτων !
Ας μας επιτρέψει όμως ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ, αυτά τα εγκλήματα να τα καταλογίσουμε όχι μόνο στην Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη αλλά σε όλο το φάσμα των πολιτικών κομμάτων που κυβέρνησαν τον τόπο μας τα τελευταία δέκα χρόνια (για να μην επεκταθούμε περισσότερο) συμπεριλαμβανομένου του κόμματος του.
Ας δούμε λοιπόν (ενδεικτικά και συνοπτικά) τα «εγκλήματα» στα οποία αναφερόμαστε:
Η Θεσσαλία παραμένει ανοχύρωτη απέναντι στους κινδύνους από την ξηρασία, την ερημοποίηση και την εντεινόμενη διάβρωση των εδαφών. Όλοι πια αντιλαμβάνονται ότι με την κλιματική κρίση τα φαινόμενα θα επαναλαμβάνονται όλο και πιο συχνά και με πολύ μεγαλύτερη ένταση. Γι’ αυτό θεωρούμε «έγκλημα» την συνεχιζόμενη άθλια διαχείριση του υδατικού μας δυναμικού, την μη δημιουργία σημαντικών αποθεμάτων νερού με έργα ταμίευσης είτε στην ΛΑΠ Πηνειού (Σκοπιά Φαρσάλων, Μουζάκι, Πύλη, Νεοχώρι, Ελασσόνα, Αλμυρός κλπ), είτε με ενίσχυση του δυναμικού μας μεταφέροντας ύδατα από την ΛΑΠ Αχελώου (ολοκλήρωση φράγματος Συκιάς και σήραγγας). Και φυσικά με έγκλημα ισοδυναμεί η μη προώθηση των έργων αυτών για τα οποία άφθονες είναι οι υποσχέσεις, διαδοχικές οι εξαγγελίες, ελάχιστα όμως τα βήματα ουσίας. Δεν εργάζονται ούτε καν για να τα «ωριμάσουν» και να προετοιμάσουν την δρομολόγησή τους (πολιτικές αποφάσεις, μελέτες, χρηματοδοτικά εργαλεία κλπ.).
Και να σκεφθεί κανείς ότι τα έργα που προαναφέραμε, ειδικά εκείνα της ΛΑΠ Πηνειού, θα μπορούσαν να παίξουν καθοριστικό ρόλο και στην μείωση των επιπτώσεων από πλημμύρες.
Δυστυχώς όμως ούτε οι πρόσφατες απώλειες ανθρώπινων ζωών, ούτε οι μεγάλες υλικές καταστροφές (όπως με τον Ιανό), ούτε οι τεράστιες δαπάνες για την αποκατάσταση τους, ούτε η συνεχιζόμενη οικολογική υποβάθμιση, ούτε η καθήλωση των προοπτικών στην γεωργία (έλλειψη νερού, υψηλό κόστος παραγωγής), ούτε γενικά η αναμφισβήτητη πολλαπλή χρησιμότητα αυτών των υδατικών έργων (ασφάλεια, αρδεύσεις, παραγωγή ενέργειας, οικολογική προστασία κλπ.) θεωρήθηκαν λόγοι αρκετά ισχυροί ώστε να ευαισθητοποιήσουν τους πολιτικούς και να «αποσπάσουν» το ενδιαφέρον τους από τα φωτοβολταϊκά, τις ανεμογεννήτριες και άλλα παρόμοια.
Επίσης εγκληματική θεωρείται η απουσία σχεδιασμού (masterplan), η μη εφαρμογή καλοσχεδιασμένης πολιτικής (πχ. μείωση υπερκατα-ναλώσεων), η έλλειψη συγχρόνου θεσμικού πλαισίου και διοίκησης υδάτων (φορέας διαχείρισης), η παντελής αδιαφορία τους να τιθασεύσουν τα ανεξέλεγκτα υδατικά ελλείμματα που οδηγούν σε περιβαλλοντική καταστροφή και υποβάθμιση των οικοσυστημάτων στους ποταμούς και (κυρίως) στους υπογείους υδροφορείς.
Και επειδή ο χώρος δεν επιτρέπει περισσότερη ανάλυση, ας κλείσουμε με το «έγκλημα του Αχελώου», στο οποίο ξεχωριστά αναφέρθηκε ο κ. Αλ. Τσίπρας πριν λίγες ημέρες.
Έχουμε για τον ΣΥΡΙΖΑ μια απορία : Σχεδόν πέντε χρόνια στην κυβέρνηση, εφόσον το έργο το θεωρούν «εγκληματικό», «παράνομο», «Φαραωνικό» και αφού, όπως λένε, δεν το χρειάζεται η Θεσσαλία, γιατί άραγε δεν το κατεδάφισαν ;
Και εάν πούνε ότι τόσα χρόνια δήθεν δεν πρόλαβαν, γιατί δεν δεσμεύονται ότι στην επόμενη διακυβέρνηση τους θα το καθαιρέσουν και γιατί δεν απαιτούν άμεσα από την ΝΔ να «αποκαταστήσει» το έγκλημα ;
Τελικά, όπως φαίνεται, δεν έχουν κάτι τέτοιο στο νου τους. Το έργο αυτό, με τον ανεύθυνο και υποκριτικό τρόπο που λειτουργούν, τους χρειάζεται, όχι όμως ολοκληρωμένο, όχι σε λειτουργία, αλλά παρατημένο εκεί στα βουνά ώστε να μπορούν με ευκολία να εξάπτουν τα αντανακλαστικά κάποιων ευαίσθητων πολιτών, τους οποίους με συνέπεια, επί δεκαετίες ολόκληρες, τρομοκρατούσαν με τον μύθο ενός έργου δήθεν καταστροφικού για το περιβάλλον.
Από την άλλη γνωρίζουν ότι, στη φάση που βρίσκεται το έργο, η τυχόν καταστροφή του θα είχε ανυπολόγιστο περιβαλλοντικό, οικονομικό και κυρίως πολιτικό κόστος, κάτι που οι ίδιοι δεν έχουν το κύρος για να το διαχειριστούν.
Περιορίζονται λοιπόν σε δηλώσεις «κατά» του έργου, χωρίς όμως να προσφέρουν κάποια λογική εξήγηση σε ένα καλοπροαίρετο πολίτη, που εύλογα αναρωτιέται ποιες είναι τέλος πάντων οι προοπτικές (λειτουργία ή καθαίρεση) αυτού του ημιτελούς εγχειρήματος ;
Το ωραίο της υπόθεσης είναι ότι ανάλογο τρόπο σκέψης κατάφεραν να «περάσουν» και στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Αυτός από την πλευρά του επιζητά αγωνιωδώς τα εφήμερα οφέλη από μια αβαθή «φιλοπεριβαλλοντική» ρητορική, ενώ αρέσκεται να κερδίζει την συμπάθεια (ή έστω την ουδέτερη στάση) εκείνων που λανθασμένα θεωρούν ότι το έργο Αχελώου θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Από την άλλη, επιδιώκοντας να διαφοροποιηθεί από τους αντιπάλους του, υπόσχεται αόριστα στους Θεσσαλούς την «μικρή εκτροπή», αλλά στην πράξη, δύο χρόνια τώρα, δεν κουνάει ούτε το μικρό του δαχτυλάκι !
Κι’ αυτός λοιπόν χρειάζεται το έργο, σαν προσδοκία των Θεσσαλών που έχουν ακόμη την αφέλεια να πιστεύουν στις εξαγγελίες του. Όχι όμως τελειωμένο και όχι σε λειτουργία, ώστε (μεταξύ άλλων) να παράγει φιλική προς το περιβάλλον υδροηλεκτρική ενέργεια (τους αρκούνε οι ανεμογεννήτριες στα βουνά και τα φωτοβολταϊκά στον κάμπο). Τα έργα Αχελώου συνειδητά επιλέγει (και αυτός) να παραμείνουν ημιτελή και εγκαταλειμμένα !
Εκεί βρισκόμαστε σχετικά με το υδατικό – οικολογικό- αρδευτικό πρόβλημα της Θεσσαλίας και τα έργα Αχελώου.
Ακινησία, υποκρισία, αδιαφορία.
Και όσο οι Θεσσαλοί και οι οργανώσεις τους δεν παίρνουν την υπόθεση στα χέρια τους, θα συνεχίσουμε απροστάτευτοι να βιώνουμε τα «αγαθά» της κλιματικής κρίσης και της αναπτυξιακής στασιμότητας.
*Γέμτος Φάνης, γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ
* Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔ-Θ
