Την ώρα που μια μεγάλη μερίδα της ελληνικής νεολαίας σκέφτεται και ψάχνει τρόπο για να φύγει από την χώρα για να ζήσει και να εργαστεί στο εξωτερικό, ένας νέος επιστήμονας, γέννημα-θρέμμα της Λάρισας αποφασίζει να ακολουθήσει την αντίστροφη πορεία!
Ο Ογκολόγος-Παθολόγος κ. Χριστόφορος Αστάρας, μετά από μια δεκαετία στην Ελβετία, και έχοντας εξασφαλίσει στο κορυφαίο ιατρικό σύστημα της Γενεύης μια καριέρα που θα ζήλευαν αρκετοί συνομήλικοι του και όχι μόνο, αποφασίζει να επιστρέψει πίσω, και πιο συγκεκριμένα στην γενέθλια πόλη του για να προσφέρει στους συμπατριώτες του, εντασσόμενος στην Ογκολογική Ομάδα του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας!
Πώς και γιατί πήρε την απόφαση αυτή; Τι ήταν αυτό που τον έσπρωξε στον δρόμο της επιστροφής και τι συνεπάγεται η απόφαση αυτή για τους ασθενείς με καρκίνο που αποζητούν την θεραπεία με τις πιο σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους;
Συναντάμε τον κ. Αστάρα στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας και μας ανοίγει την καρδιά και το μυαλό του εκπέμποντας αισιοδοξία και πίστη κι αυτά ως αποτέλεσμα εξειδικευμένης γνώσης. Άραγε τι χρειάζεται παραπάνω από αυτά ένας ασθενής που παλεύει με την αρρώστια που έχει ταυτιστεί με τον θάνατο;
Χωρίς υπερβολή σε πολλές περιπτώσεις (και έχω αρκετά παραδείγματα ασθενών) καταφέρνουμε πλέον όχι μόνο να επιβραδύνουμε την πορεία της νόσου, αλλά και να την εξαλείψουμε πλήρως οδηγώντας τον ασθενή σε ίαση
Γιατί μετά από μια και πλέον δεκαετία σε μια από τις πιο ευημερούσες χώρες στον πλανήτη και μάλιστα σε πλέον παραγωγική ηλικία επιλέγετε να επιστρέψετε στην Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα στη Λάρισα;
Ήταν μία μεγάλη για εμένα απόφαση, η οποία δεν πάρθηκε φυσικά μέσα σε μία μέρα: από τη μία η ανιδιοτελής αγάπη μου για την Ελλάδα και η ιδιαίτερα τη Λάρισα και από την άλλη ένα σίγουρο επαγγελματικό μέλλον με μεγάλες προοπτικές καριέρας στη Γενεύη. Τα έβαλα στο τραπέζι και ακολούθησα αυτό που έλεγε η καρδιά μου, με οποιοδήποτε ρίσκο και αν αυτό ενέχει. Ο ενθουσιασμός και η όρεξή μου για δουλειά με καθοδηγούν.
Τι ήταν αυτό που σας εντυπωσίασε περισσότερο εκεί;
Η Ελβετία είναι μία εξαιρετική χώρα με απίστευτη οργάνωση σε όλους τους τομείς του καθημερινού βίου, πόσο μάλλον στην ιατρική. Τα μοντέρνα νοσοκομεία με τους υπερσύγχρονους εξοπλισμούς είναι επιβλητικά, αλλά αυτό που πραγματικά εντυπωσιάζει είναι ο τρόπος λειτουργίας τους. Οι εργαζόμενοι στο χώρο της υγείας είναι κατά βάση άτομα πολύ καλά καταρτισμένα και λειτουργούν σε ένα σύστημα που έχει ως γνώμονα το «καλό του ασθενή» και σέβεται τα «θέλω» και τις προτεραιότητες του.
Μεγάλα ποσά χρημάτων διατίθενται για την έρευνα και την εκπαίδευση επενδύοντας έτσι σε ένα εγχώριο σύστημα υγείας πρωτοπόρο και αυτάρκες. Ο μέσος άνθρωπος εκεί έχει μία πολύ καλή παιδεία και αυτό φαίνεται από τους τρόπους και τη συμπεριφορά του. Συνιστώ την Ελβετία σε κάθε άνθρωπο που αντέχει να ζήσει μακριά από την Ελλάδα και θέλει να έχει μία ποιότητα ζωής σε όλες τις εκφάνσεις της.
Γιατί επιλέξατε το ΙΑΣΩ Θεσσαλίας για να συνεχίσετε την καριέρα σας;
Είναι μία απόφαση άμεσα συνυφασμένη με την επιστροφή μου στη Λάρισα. Το ΙΑΣΩ Θεσσαλίας είναι αυτή τη στιγμή η μεγαλύτερη ιδιωτική μονάδα παροχής υπηρεσιών υγείας σε όλη την κεντρική Ελλάδα με την ευρύτερη έννοια του όρου: στελεχώνεται από ιατρούς όλων των ειδικοτήτων που είναι απαραίτητοι για την εύρυθμη και απρόσκοπτη λειτουργία του και έχει ένα σύγχρονο υλικοτεχνικό εξοπλισμό. Αυτό που κυρίως με ενδιαφέρει είναι ότι μου προσφέρει τη δυνατότητα να λειτουργώ σε ομάδα, έτσι όπως η σύγχρονη ιατρική προστάζει και όπως έμαθα άλλωστε να λειτουργώ.
Ένας ασθενής με καρκίνο από τη Λάρισα, τη Θεσσαλία ή και την Κεντρική Ελλάδα έχει κάποιον λόγο να φύγει στην πρωτεύουσα ή στο εξωτερικό, σε σχέση με τις υπηρεσίες που μπορεί να λάβει στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας;
Η ογκολογική ομάδα του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας απαρτίζεται από εξαιρετικούς επιστήμονες και είμαι πολύ χαρούμενος για τους συνεργάτες που έχω δίπλα μου. Νομίζω πως εδώ μπορούμε να προσφέρουμε το μεγαλύτερο φάσμα σύγχρονων θεραπειών, αλλά και αν πάλι χρειαζόμαστε τη συνδρομή ενός μεγάλου κέντρου, έχουμε τις γνώσεις και τη διασύνδεση ώστε να μπορούμε να το προσφέρουμε. Οι παραστάσεις μας από κάποια κέντρα του εξωτερικού στα οποία εργαστήκαμε μας δίνει αυτή τη δυνατότητα. Συνεπώς κάθε ογκολογικός ασθενής μπορεί με σιγουριά να απευθυνθεί στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας χωρίς να χρειαστεί να διανύσει χιλιόμετρα και να ταλαιπωρηθεί για να φτάσει στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, όπως πολύ συχνά αυτό γίνονταν στο παρελθόν.
Ποιο είναι το δικό σας όραμα, ως μέλος της επιστημονικής ομάδας του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας, για την επόμενη πενταετία;
Υπάρχουν πάντα πράγματα τα οποία μπορούμε να βελτιώσουμε. Θα προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε και άλλα εξειδικευμένα κέντρα και για άλλα συχνά και πολυσύνθετα είδη καρκίνου (όπως του προστάτη, του παχέος εντέρου ή του πνεύμονα) όπως αυτό του μαστού που πρόσφατα άρχισε να λειτουργεί εδώ με μεγάλη επιτυχία. Είναι πολύ σημαντικό να προάγουμε και τη συνεχή εκπαίδευσή μας που συνδράμει στην καλή κατάρτιση, όπως επίσης να προωθήσουμε και τη συμμετοχή της ομάδας μας σε θεραπευτικά πρωτόκολλα κλινικών μελετών στα οποία θα μπορέσουν να συμμετάσχουν οι ασθενείς που το έχουν ανάγκη. Δεσμεύομαι και θα κάνω ότι μπορώ για να προωθήσουμε όσο το δυνατό περισσότερο τα ογκολογικά διεπιστημονικά συμβούλια με τη συμμετοχή ιατρών διαφόρων ειδικοτήτων για τη λήψη σφαιρικών αποφάσεων προς όφελος των ασθενών.
Γιατί επιλέξατε την Ογκολογία, μια ειδικότητα τόσο κοντά στον θάνατο;
Από τις σπουδές μου στο πανεπιστήμιο το περιεχόμενο της Ογκολογίας πάντα με γοήτευε, ίσως να ήταν αυτό το δύσκολο και ‘’ακατανόητο’’ κομμάτι της που με έκανε να θέλω να το εξερευνήσω. Στη διάρκεια της εξειδίκευσης μου στην Παθολογία και ειδικότερα στην εκπαίδευση μου στην παρηγορητική θεραπεία (palliative care unit), οι συνάδελφοι Ογκολόγοι αποτέλεσαν πρότυπο για μένα και με βοήθησαν να πάρω την απόφασή μου. Η Ογκολογία είναι μία πρόκληση για μένα, με κάνει να θέλω κάθε μέρα να υπερνικάω τα εμπόδια και να ξεπερνάω τον ίδιο τον εαυτό μου. Ο κίνδυνος του θανάτου με τον οποίο σχετίζεται αυτή η ειδικότητα και η επαγρύπνηση που αυτό απαιτεί από την πλευρά μου, με κάνει να αφοσιώνομαι ακόμη περισσότερο στη δουλειά μου, αλλά αποτελεί και ερέθισμα για τον κατευνασμό της ανήσυχης φύσης μου μέσα από την ικανοποίηση που παίρνω όταν καταφέρνω να θεραπεύσω κάποιον.
Πώς διαχειρίζεστε καθημερινά την έννοια του Θανάτου; Την ύπαρξή του;
Ο θάνατος αποτελεί μέρος της πορείας ενός ανθρώπου όσο και αν αυτό δε μας ικανοποιεί. Όντας επαγγελματίας υγείας, αλλά και αισιόδοξος άνθρωπος δεν τον φοβάμαι και παλεύω ενάντια του στην καθημερινότητα. Συμπορεύομαι μαζί με τον ασθενή και προσπαθώ να τον βοηθήσω όσο περισσότερο μπορώ. Το γεγονός ότι δίνω το 100% των δυνατοτήτων και γνώσεων μου με κάνει να νιώθω χρήσιμος και δυνατός απέναντί του. Άλλωστε η ενασχόληση με την ειδικότητα αυτή με κάνει να εκτιμώ και μικρά πράγματα και αξίες της ζωής καθημερινά.
Αναμφισβήτητα η επιστήμη και η τεχνολογία με τα άλματά τους έχουν κατορθώσει τα τελευταία χρόνια να κάνουν τον καρκίνο να μην μοιάζει ανίκητος. Θα μου πείτε λίγα περισσότερα πράγματα πάνω σ’ αυτό;
Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η τελευταία δεκαπενταετία ήταν μία φανταστική εποχή για την ογκολογία με την ανακάλυψη και την εφαρμογή στην καθημερινή κλινική πράξη πολλών αποτελεσματικών φαρμάκων και μιλάω κυρίως για την ανοσοθεραπεία με τη μορφή των μονοκλωνικών αντισωμάτων καθώς και των στοχευμένων θεραπειών όπως οι αναστολείς τυροσινικών κινασών. Τα φάρμακα αυτά αποτελούν μερικά από τα όπλα που έχουμε στη φαρέτρα μας για την επίτευξη εξαιρετικών αποτελεσμάτων στη μάχη μας κατά του καρκίνου. Χωρίς υπερβολή σε πολλές περιπτώσεις (και έχω αρκετά παραδείγματα ασθενών) καταφέρνουμε πλέον όχι μόνο να επιβραδύνουμε την πορεία της νόσου, αλλά και να την εξαλείψουμε πλήρως οδηγώντας τον ασθενή σε ίαση. Δυστυχώς οι θεραπείες αυτές δεν είναι αποτελεσματικές για όλα τα είδη καρκίνου ούτε και για όλους τους ασθενείς με την έννοια ότι κάθε οργανισμός απαντάει σε αυτές με διαφορετικό τρόπο. Σε πολλές πάντως περιπτώσεις ασθενών έχουμε καταφέρει να μετατρέψουμε τον καρκίνο σε μία χρόνια νόσο η οποία γίνεται μέρος της ζωής του ασθενή και με την οποία συνεχίζει να πορεύεται.
Ποιο είναι το μέλλον των θεραπειών του καρκίνου;
Η πρόοδος συνεχίζεται με την βελτίωση των υπαρχουσών θεραπειών όπως και την ανακάλυψη καινούριων. Είναι διαδικασίες που παίρνουν χρόνια για να ολοκληρωθούν και να καταστήσουν ένα φάρμακο έτοιμο για χρήση. Η εφαρμογή των νέων θεραπειών απαιτεί βέβαια την συνεχή ενημέρωση και των ιατρών ώστε να μπορέσουν να τις χρησιμοποιήσουν με σωστό τρόπο προς όφελος του ασθενή, όντας παράλληλα προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν και τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειές τους. Όλη η επιστημονική κοινότητα εργάζεται απρόσκοπτα προς αυτό το σκοπό, την κατανόηση δηλαδή των περιορισμών της αποτελεσματικότητας των διαθέσιμων θεραπειών και την προσαρμογή τους στους μηχανισμούς άμυνας του καρκινικού κυττάρου. Άλλωστε διάφορες κατηγορίες θεραπειών νέας γενιάς είναι πλέον διαθέσιμες και αρχίζουν να χρησιμοποιούνται όπως τα bispecific antibodies, τα antibody-drug conjugates, τα CAR-T cells και τα TILS. Οι ενδείξεις τους προς το παρόν είναι για συγκεκριμένες μορφές καρκίνου, αλλά πιστεύω ότι στο σύντομο μέλλον θα χρησιμοποιούνται ευρέως.
Θα καταφέρουμε κάποια στιγμή να τον νικήσουμε;
Είναι μία πολύ δύσκολη ερώτηση. Η έννοια του καρκίνου είναι πολυσύνθετη και η κάθε μορφή του διαφορετική. Τα καρκινικά κύτταρα, όπως και αυτά που τα περιβάλλουν εμφανίζουν μεγάλη ετερογένεια και διαφορετικούς μηχανισμούς δράσης, κάτι το οποίο τα καθιστά κάποιες φορές ανθεκτικά. Από την άλλη η ταχύτητα με την οποία η Ογκολογία προοδεύει, μας κάνει να είμαστε πολύ αισιόδοξοι για το μέλλον. Είμαστε ως Ογκολόγοι της νέας γενιάς εφοδιασμένοι και ετοιμοπόλεμοι περισσότερο από ποτέ. Από την πλευρά μου μπορώ να σας υποσχεθώ ότι θα δουλέψω με αυταπάρνηση και αφοσίωση στο πλευρό των καρκινοπαθών ασθενών μου και θα δώσω το 100% των δυνατοτήτων μου για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
