Μάκης Καραγιάννης: Η σκόνη του κόσμου όταν γκρεμίζεται
2023 επιμέλεια Ελένη Μπούρα
εκδ. Μεταίχμιο και Μάκης Καραγιάννης σελ. 256
της Νατάσας Παπουτσή
Ξεκίνησα να διαβάζω Δευτέρα πρωί και όσο προχωρούσα στην ανάγνωση ένοιωθα ν’ ανεβαίνω ένα βουνό ψηλό, όλο απότομες ανηφοριές. Στα πρώτα δέκα κεφάλαια σταμάτησα να πάρω ανάσα.
Ήξερα ότι θα ‘’κοιλοπονέσω’’ γι’ αυτό το κείμενο, έτσι ήταν, δεν λάθεψα. Νομίζω ότι τα κατάφερα να βγω στην κορυφή. Κι αν όχι μην με παρεξηγήσετε γιατί στ’ αλήθεια το προσπάθησα…
Πρόκειται για το βιβλίο του Μάκη Καραγιάννη Η σκόνη του κόσμου όταν γκρεμίζεται.
Χρόνος: ο Εμφύλιος και τόπος: η Ελλάδα. Με γεγονότα αληθινά! Από κει και πέρα συνδυασμός γερός λογοτεχνικού και πολιτικού αναγνώσματος…
Μια ομάδα ανταρτών με αρχηγό έναν χαρισματικό πρώην δάσκαλο συμμετέχει στην εμφύλια διαμάχη μέχρι την τελική σύγκρουση με τους αντιπάλους που θα οδηγήσει στον χαμό του καπετάνιου της, Μάρκου Ζάβαλη. Απολογισμός για τους ηττημένους: άλλοι τρείς συλληφθέντες, ένας που υπέγραψε δήλωση μετάνοιας και ‘’έδωσε’’ τους συντρόφους για να πάρει χάρη και να γλυτώσει το εκτελεστικό απόσπασμα και ένας νεαρός που κατάφερε να διαφύγει και ιστορεί τα γεγονότα που προηγήθηκαν.
Το βιβλίο το βρήκα εξαιρετικό από λογοτεχνικής πλευράς, εξάλλου αυτό ήταν το εύκολο και το οφθαλμοφανές. Το δύσκολο αφορούσε στο περιεχόμενο…
Είδατε τί κυριλέ που τα γράφω σήμερα; Τόσο που δεν νοιώθω ‘’εγώ’’!! Και το ακόμη πιο δύσκολο είναι ότι ξέρω και τον λόγο! Και δεν είναι θέμα αντίληψης αλλά ουσίας…
Ερωτήσεις, πολλές ερωτήσεις άρχισαν να στοιβάζονται μέσα μου καθώς προχωρούσε η ανάγνωση. Και κάποια πράγματα άλλα, απ’ αυτά που ‘’δαγκώνουν’’ την ψυχή…
Ερωτήματα έβαζε και η ομάδα του καπετάν- Ζάβαλη: πού πάει η ανθρωπιά όταν σε φερμάρει ο θάνατος; Κι αν με προδώσει ο σύντροφος, το κόμμα ή το κορμί μου; Όταν έρχεται η πείνα και το κρύο η επανάσταση πού πάει; Λύνονται οι διαφορές με την βία;
Και εγώ να σκέφτομαι, να σκέφτομαι και να θυμάμαι δυο ανθρώπους δικούς μου πολύ που επέλεξαν τη βία για να πορευτούν ενάντια στην αδικία. Και τις είχαμε κάνει και παρέα αυτές τις κουβέντες, όχι σε συνθήκες εμφυλίου, αλλά σε άλλες, δικές μας, δύσκολες συνθήκες…
‘’Ο επαναστάτης δεν πρέπει να έχει οικογένεια γιατί εκεί θα τον χτυπήσουν’’, μου έλεγε ο ένας.
‘’Φάτους πριν σε φάνε’’, συμπλήρωνε κι ο άλλος…
Και όλα αυτά, σχεδόν αυτούσια, τα έβρισκα και μέσα στο βιβλίο! Τα ‘’κρυφομιλούσαν’’ οι σύντροφοι του Ζάβαλη αναμετάξυ τους και η ψυχή μου δενόταν κόμπος! Γιατί η σκόνη του κόσμου, όταν γκρεμίζεται, σηκώνει σύννεφο βαρύ και μαύρο που σκοτεινιάζει τον ήλιο! Γιατί γίνεται ο άνθρωπος για τον άνθρωπο λύκος! Και γιατί ακόμη και όπου η βία κρίνεται απαραίτητη αφήνει πίσω μόνο πληγές και σημάδια…
Δεν είμαι υπέρ της βίας, ούτε κατά, δεν θα σας μιλήσω από δω για την ένοπλη πάλη και τον σπόρο που χρειάζεται αίμα για να βλαστήσει…
Θα κλείσω, με απέραντο σεβασμό, το κείμενο σε αυτό το σημείο με τα λόγια του ίδιου του συγγραφέα: ‘’ Ώρες ώρες κι εγώ λέω πως όλα είναι μάταια. Πώς το μελάνι να χαράξει το σκοτωμένο αίμα στη σελίδα; Το δίκιο και το άδικο τίμια να μοιράσει; Ποιος μπόρεσε τις λέξεις σαν το αμύγδαλο να σπάσει με την πέτρα κι η ψίχα του ανείπωτου σαν ήλιος πρωινός να λάμψει μπροστά μας; Ένα κενό, με λόγια σκεπασμένο, πάντα θα χάσκει. Πολλές οι φωνές. Κι οι αλήθειες άλλες τόσες. Προσπαθώ να μην αδικήσω καμιά. Μα η πιο βαθιά αλήθεια, η πιο μεγάλη, σαν το φεγγάρι μέσα στην άλω κρύβεται. Όλοι το δείχνουν με το δάχτυλο, μα κείνο σαν τον κλέφτη στην ομίχλη πάντα θα γλιστρά. Ποιο στόμα τάχα θα την πει’’;
Και θα ζητήσω συγγνώμη, αν σήμερα ειδικά, δεν με πολυκαταλαβαίνετε…
