Γράφει ο Κυριάκος Κουρούτσαλης*
Στις 3 Σεπτεμβρίου 2024 το ΠΑΣΟΚ συμπληρώνει μισό αιώνα ζωής. Το πόσο σημαντικό υπήρξε για τη σύγχρονη πολιτική ιστορία της χώρας, δεν χωρά αντίλογο. Όμως η θέση του στο σήμερα, και πολύ περισσότερο στο μέλλον της χώρας, ανοίγει μία άλλη συζήτηση.
Ως μία παράφραση του θεμελιακού ερωτήματος για τα κόμματα, το ερώτημα για το ΠΑΣΟΚ σήμερα, μπορεί να τεθεί ως εξής.
Το ΠΑΣΟΚ αποτελεί πλέον ανάμνηση, μέρος της ιστορίας μας ή αποτελεί ακόμη μία πολιτική επιλογή, ως ένα σημαντικό κόμμα για το πολιτικό μας σύστημα; Η συζήτηση για τα κόμματα συνήθως περιστρέφεται γύρω από ένα θεμελιακό ερώτημα. «Πόσο επιδραστικά είναι για το πολιτικό σύστημα στο οποίο δραστηριοποιούνται;».
Η εκτίμηση πλέον στην κοινωνία πως το ΠΑΣΟΚ έχει κλείσει τον ιστορικό του κύκλο είναι πλειοψηφική. Το ιδεολογικό του αποτύπωμα σήμερα είναι ιδιαίτερα ισχνό.
Τι εκφράζει άραγε το ΠΑΣΟΚ σήμερα και τι εξέφραζε ιστορικά;
Το ΠΑΣΟΚ των πενήντα ετών εξέφραζε την σοσιαλδημοκρατία και την κεντροαριστερά.
Σήμερα; Από ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας θεωρείται ότι «δεν έχει ιδεολογία». Άρα, αυτό ήταν; Το ΠΑΣΟΚ έχει κλείσει τον κύκλο του; Όχι απαραίτητα.
Τι θα μπορούσε να γίνει για να ανατραπεί αυτό;
Τα κόμματα σε περιόδους κρίσης πραγματοποιούν διάφορες τακτικές ανασυγκρότησης. Η πιο συχνή είναι η αλλαγή ηγεσίας. Αρκεί, επομένως σήμερα μία αλλαγή ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ; Όχι απαραίτητα. Το ίδιο, εξάλλου, είδαμε με τον ΣΥΡΙΖΑ, που οδήγησε σε μία ταχύτατη αποσύνθεση, παρά στην ανακοπή της καθοδικής του πορείας.
Τώρα, 50 χρόνια μετά, και συγκεκριμένα στις 13 του Οκτώβρη, με τη μέγιστη δυνατή συμμετοχή εκατοντάδων χιλιάδων μελών και φίλων, θα σφραγιστεί η δημοκρατική εκλογή προέδρου του ΠΑ.ΣΟ.Κ και ελπίζουμε να σηματοδοτηθεί η νέα αφετηρία του Κινήματος, για μια ελπιδοφόρα ανοδική πορεία.
Νέα πορεία, κατά την οποία οι σύγχρονες, προοδευτικές και ρεαλιστικές προγραμματικές θέσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ θα αγκαλιαστούν από την κοινωνία, ώστε γύρω απ’ αυτές να ενωθούν δυνάμεις και να φέρουν την εκλογική νίκη και την απαρχή μιας εναλλακτικής κυβερνητικής πολιτικής, για την τετραετία 2027 – 2031.
Χρειάζεται λοιπόν μία άλλη πολιτική και ένα νέο μήνυμα; Σίγουρα.
Το ΠΑΣΟΚ μπορεί να το καταφέρει αυτό; Η μήπως έχει χάσει το χαρακτηριστικό του στίγμα;
Την προνομιακή του σύνδεση με κομμάτια της κοινωνίας;
Το ΠΑΣΟΚ ιστορικά κέρδιζε από την ικανότητά του να προσαρμόζεται στα αιτήματα της κοινωνίας.
Άλλοτε ανταποκρινόμενο σε αυτά, άλλοτε εκφράζοντας πιο προωθημένες στάσεις.
Χρειάζεται άλλου είδους οργάνωση;
Σίγουρα Ναι. Αυτό σήμερα δεν μπορεί να γίνει χωρίς ολική ανασυγκρότηση και φυσικά την αξιοποίηση κάθε τεχνολογικού διαθέσιμου εργαλείου.
Είναι όλα αυτά συνταγές επιτυχίας;
Σαφώς και όχι. Όμως στο σημερινό πολιτικό περιβάλλον της απογοήτευσης κάθε θετική μεταβολή, μπορεί να αποβεί σημαντική για συνολικές πολιτικές ανακατατάξεις.
Έτσι λοιπόν ο ιστορικός του μέλλοντος θα αποτιμήσει, πιο αντικειμενικά και ρεαλιστικά την προσφορά του κινήματος στην χώρα και στον ελληνικό λαό.
Και πιστεύω ακράδαντα, πως θα βαρύνουν πολύ σ’ αυτή την αποτίμηση οι πολιτικές που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ διαχρονικά και όχι αυτές που επέβαλαν οι δανειστές τα μνημονιακα χρόνια.
Η αναβάθμιση των δημοκρατικών θεσμών, η ανόρθωση του βιοτικού επιπέδου των μη προνομιούχων Ελλήνων & Ελληνίδων και η ισότητα των δύο φύλλων στο οικογενειακό δίκαιο (για μεγαλύτερη κοινωνική δικαιοσύνη), τα καθοριστικά βήματα δημιουργίας κοινωνικού κράτους, με κορωνίδες το Εθνικό Σύστημα Υγείας και την δημόσια παιδεία (νέα πανεπιστήμια και σχολεία), η δημιουργία μεγάλων έργων υποδομής εθνικής και περιφερειακής ανάπτυξης, η εθνική συμφιλίωση και ο πατριωτικός χαρακτήρας της πολιτικής του.
Αυτά είναι μόνο μερικά χαρακτηριστικά στοιχεία της πολιτικής πορείας του ΠΑΣΟΚ.
Επαναλαμβάνω.Έχει λοιπόν το ΠΑΣΟΚ των τελευταίων ετών καμία σχέση με το Κίνημα που εξέφραζε για δεκαετίες τις πλατιές κοινωνικές μάζες; Φοβάμαι πως όχι.
Με το αντίο του Ανδρέα το ΠΑΣΟΚ μετατράπηκε από σοσιαλιστικό κίνημα, που τον πρώτο λόγο είχαν το εκτελεστικό γραφείο και η κεντρική επιτροπή, σε βουλευτοκεντρικό κόμμα.
Σε 38 χρόνια αλλάξαμε 3 προέδρους και τα 12 τελευταία 3. Μέχρι το κραταιό ΠΑΣΟΚ του 2012 είχαμε 7 υποψήφιους προέδρους σε 4 εκλογές, ενώ στις τελευταίες 4 εκλογές έχουμε 20 υποψηφίους προέδρους.
Πλούτος είναι οι πολλοί ψηφοφόροι γιατί αποτελούν μαζικό κίνημα, όχι οι πολλοί υποψήφιοι πρόεδροι εάν δεν υποστηρίζουν ένα διαφορετικό πολιτικό ρεύμα.
*Ο κ. Κυριάκος Κουρούτσαλης είναι Υπεύθυνος Επικοινωνίας Ν.Ε ΠΑΣΟΚ Λάρισας
