Τα πρώτα βήματα έγιναν, με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης να υπογράφει τις πρώτες δύο συμφωνίες με τις Open Cosmos και ICEYE για να «τρέξει» η απόκτηση από την Ελλάδα ενός σμήνους 15 μικροδορυφόρων, οι οποίοι θα τεθούν σε τροχιά και θα αξιοποιηθούν σε διάφορους τομείς. Εν πρώτοις στην Πολιτική Προστασία (αυτό θα αφορά το σμήνος των πρώτων επτά μικροδορυφόρων που θα τεθούν σε λειτουργία έως το καλοκαίρι του 2026) με λειτουργίες όπως η συνεργασία με το σύστημα Copernicus, η προστασία του περιβάλλοντος και η παρακολούθηση της κλιματικής κρίσης, η επιτήρηση για την αντιμετώπιση ακραίων φαινομένων (από πυρκαγιές έως πλημμύρες, καθώς θα έχουμε και δορυφόρους θερμικής απεικόνισης που θα παρακολουθούν όλη την επικράτεια για εστίες πυρκαγιάς), η υπηρεσία προγραμματισμού δορυφορικών λήψεων πολύ υψηλής ανάλυσης (30-50 εκατοστών), οι τηλεπικοινωνίες, έως και στρατιωτικές εφαρμογές. Εκτός από τους δικούς της δορυφόρους, η Ελλάδα θα έχει επίσης πρόσβαση στον υφιστάμενο αστερισμό δορυφόρων SAR της ICEYE, τον μεγαλύτερο στον κόσμο, και θα μπορεί να αρχίσει ήδη να εποπτεύει καίριες περιοχές ενδιαφέροντος καθόσον θα αναπτύσσει τις δικές της διαστημικές δυνατότητες.
Από ελληνικά χέρια
Στο πλαίσιο της υλοποίησης των έργων του Ελληνικού Διαστημικού Προγράμματος θα απασχολούνται νέοι και έμπειροι μηχανικοί σε όλη την γκάμα των εργασιών που απαιτούνται για την κατασκευή και λειτουργία δορυφορικών συστημάτων. Ετσι, μηχανικοί θα σχεδιάζουν, θα μοντελοποιούν υλικά, υποσυστήματα, το διαστημικό περιβάλλον και θα τρέχουν προσομοιώσεις για τη βέλτιστη απόδοση και συνδυασμό τους. Μηχανικοί θα κατασκευάζουν τα υλικά, θα τα διαμορφώνουν, θα κατασκευάζουν υποσυστήματα, θα συναρμολογούν, θα ελέγχουν και θα επικυρώνουν τη σωστή λειτουργία των μηχανισμών, αλλά και του λογισμικού.
Η μία εκ των δύο εταιρειών που έχουν αναλάβει το project, η ICEYE, ξεκινά τη δραστηριότητά της στην Ελλάδα, επενδύοντας σε μακροχρόνιο ορίζοντα πάνω σε ανθρώπινο δυναμικό και εγκαταστάσεις, θέτοντας τις βάσεις για να επεκτείνει την παρουσία της στη χώρα. Προς αυτή την κατεύθυνση, η ICEYE σχεδιάζει τη δημιουργία ενός center of excellence, αναδεικνύοντας περαιτέρω το ταλέντο και τις προοπτικές που υπάρχουν στην Ελλάδα.
Στην Ελλάδα θα κατασκευάζονται και θα χρησιμοποιούνται και οι δορυφόροι της Open Cosmos Aegean, η οποία απασχολεί ήδη 17 άτομα βάσει σύμβασης, και θα φτάσει τους 27 μέχρι το τέλος του έτους, με ειδικότητες στα οικονομικά, τον προγραμματισμό αλλά και μηχανικούς Διαστημικής.
Brain regain
Τα επιστημονικά μυαλά της χώρας επιστρέφουν
Μια από τις σημαντικότερες υπηρεσίες που προσφέρει στην Ελλάδα το πρόγραμμα των μικροδορυφόρων είναι η αξιοποίηση του εγχώριου ταλέντου. Αλλά δεν είναι μόνο ότι νέοι επιστήμονες έχουν την ευκαιρία να εργαστούν σε ένα αντικείμενο που μέχρι πρόσφατα έμοιαζε… εξωγήινο για τα ελληνικά δεδομένα. Είναι -και αυτό έχει μεγάλη σημασία- ότι ένα μεγάλο μέρος όσων ήδη εργάζονται γι’ αυτό είναι Ελληνες επιστήμονες οι οποίοι έφυγαν τα προηγούμενα χρόνια στο εξωτερικό, έκαναν καριέρα και τώρα εκμεταλλεύονται την ευκαιρία για να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, εργαζόμενοι στο αντικείμενό τους υπό καλύτερες συνθήκες από το εξωτερικό. Εάν τα χρόνια της κρίσης, λοιπόν, μιλάγαμε για το φαινόμενο του brain drain, των καταρτισμένων συμπατριωτών μας που έφευγαν μετανάστες στο εξωτερικό για να αναζητήσουν μια καλύτερη τύχη, σήμερα μπορούμε επιτέλους να μιλάμε με στοιχεία για το brain regain. Την επιστροφή στην Ελλάδα, δηλαδή, αυτών των υψηλής επιστημονικής και επαγγελματικής κατάρτισης συμπατριωτών μας, οι οποίοι βρίσκουν εκείνη την καλύτερη τύχη στον τόπο τους…
Στην ESA εργαζόταν και η Μαρία Καταφυγιώτη, η οποία ανέλαβε Contracts Officer στην Open Cosmos και δηλώνει ενθουσιασμένη που θα αξιοποιήσει τις γνώσεις και την εμπειρία της σε αυτή για να συμβάλει «στην υλοποίηση αυτού του ιδιαίτερα και πολλαπλά σημαντικού έργου για την πατρίδα μου».
Επειτα από 11 χρόνια εργασίας στον τραπεζικό τομέα, στο Βερολίνο και το Λονδίνο, ο Βασίλης Χαλουλάκος επιστρέφει στην Ελλάδα για να αναλάβει επικεφαλής της ICEYE στην Ελλάδα. Δεν θα έχανε την ευκαιρία, λέει, να επιστρέψει στην Ελλάδα για να εργαστεί σε μια εταιρεία προηγμένης τεχνολογίας με παγκόσμιο αντίκτυπο και, έχοντας δουλέψει για χρόνια στην επενδυτική τραπεζική αλλά και στη διαχείριση ρίσκου, με την επιστροφή του στην Ελλάδα φέρνει πίσω τεχνογνωσία και εμπειρίες που μπορούν να συνδυαστούν άμεσα με το εγχώριο ταλέντο για να δημιουργήσουν μια νέα δυναμική στην ελληνική αγορά.
Ο mechanical engineer της Open Cosmos Νίκος Κουγιώνης εργαζόταν στην Τουλούζ, στο αντικείμενο των σπουδών και των ονείρων του: την Αεροδιαστημική και τους δορυφόρους. Οταν είδε την αγγελία στο Linkedin για το project των μικροδορυφόρων στην Ελλάδα, πίστεψε ότι πρόκειται για… λάθος. Και έτσι, μεταξύ αστείου και σοβαρού, έκανε την αίτηση, χωρίς να περιμένει κάτι. «Οταν όμως έμαθα για το πρόγραμμα των μικροδορυφόρων που θα ξεκινούσε», εξηγεί στο «ΘΕΜΑ», «κυριολεκτικά μάζεψα τα πράγματά μου και γύρισα. Πλέον δεν έχω απλώς dreamjob, αλλά βοηθάω και τη χώρα μου να αναπτύξει μια βιομηχανία που θα δώσει ευκαιρίες και σε άλλα άτομα σαν εμένα που μας συνεπαίρνει το Διάστημα, αλλά δεν μπορούσαμε να επιδιώξουμε καριέρα στη χώρα μας». Παρομοίως, να αξιοποιήσει την τεχνογνωσία που απέκτησε εργαζόμενος στην Τσεχία θέλει, επιστρέφοντας στην Ελλάδα, και ο electronics engineer της Open Cosmos Νίκος Στυλιανού.
Και αυτή είναι μόνο η αρχή: Καθώς ωριμάζουν οι συνθήκες για την έλευση κορυφαίων εταιρειών στη χώρα μας, θα δίνεται η δυνατότητα σε περισσότερους Ελληνες του εξωτερικού να επιστρέψουν και να έχουν μια σημαντική καριέρα στη χώρα τους, η οποία θα μπορεί πλέον να προσφέρει κορυφαίες ευκαιρίες επαγγελματικής ανάπτυξης σε συνδυασμό με μια καλή ποιότητα ζωής…
Δημήτρης Παπαστεργίου
Υπουργος Ψηφιακής Διακυβέρνησης
«Το ελληνικό οικοσύστημα διαστημικής τεχνολογίας»
Με το Εθνικό Πρόγραμμα Μικροδορυφόρων αποκτούμε πολύτιμα δεδομένα και υπηρεσίες υψηλής αξίας σε εξαιρετικά σημαντικούς τομείς όπως η Πολιτική Προστασία, η Πολεοδομία, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Υπάρχει όμως ακόμα μια σπουδαία παράμετρος στη στρατηγική μας για το Διάστημα. Η δημιουργία ενός ελληνικού οικοσυστήματος διαστημικής τεχνολογίας, ενός σημείου αναφοράς για εταιρείες, ερευνητές και εργαζομένους από όλο τον κόσμο. Μέρος των εργασιών, όπως ο σχεδιασμός, η συναρμολόγηση, ο έλεγχος της σωστής λειτουργίας των μηχανισμών, θα πραγματοποιηθεί από τις εταιρείες κατασκευής των μικροδορυφόρων στη χώρα μας.
Νέοι που μεγάλωσαν και σπούδασαν στην Ελλάδα, αλλά έφυγαν στο εξωτερικό στην προσπάθεια ανεύρεσης καλύτερων όρων απασχόλησης, επιστρέφουν εμπλουτίζοντας το ανθρώπινο δυναμικό μας. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της χώρας είναι μια συνεχής πορεία ανέλιξης της ελληνικής κοινωνίας και της οικονομίας, ο οποίος συμβάλλει στο brain gain. Ο στόχος της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη είναι ξεκάθαρος: πιο πολλές και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, διαμόρφωση των συνθηκών ώστε οι νέοι να παραμένουν, να εξελίσσονται και να εξελίσσουν την Ελλάδα.
