Η ανακοίνωση της εταιρείας είναι από αυτές που γράφονται με την τυπική οικονομική μορφή, μέσα σε ένα καθαρά τεχνοκρατικό πλαίσιο: το ερχόμενο Σάββατο ο Όμιλος Alfa Wood εγκαινιάζει τη νέα βιομηχανική γραμμή στις εγκαταστάσεις της Βιομηχανικής Περιοχής.
Τι σημαίνει όμως αυτό για τους πολλούς, έτσι όπως ορίζονται από τα όρια μιας τοπικής οικονομίας; Τι σημαίνει για τους αριθμούς και τι για τους ανθρώπους; Τι κρύβεται πίσω από την επιτυχία και τι πίσω από την αποτυχία; Και πώς τελικά αναπνέει μια εταιρεία που ηγείται στον κλάδο της στην Ελλάδα και στην οποία συνυπάρχουν αρμονικά η πρώτη γενιά με την δεύτερη;
Τα ερωτήματα αυτά τριγυρίζουν στο μυαλό μου, αναπνέοντας την μυρωδιά του ξύλου, καθώς ακούω τον κ. Γιώργο Αδαμόπουλο να μου μιλάει για τη νέα μεγάλη επένδυση του Ομίλου. Ο ίδιος, κατέχοντας τη θέση του Αντιπροέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου του Ομίλου Alfa Wood, αποδέχεται με χαρά την πρόσκλησή μου και με ανεβάζει συνοδηγό στο «τρένο», όπως αποκαλεί χαρακτηριστικά τις εταιρείες.
Ακούγοντάς τον να μιλάει για το ξύλο ως «ζωντανό οργανισμό» και για τις σχέσεις της διοίκησης με τους εργαζομένους, επιλέγω να τον προκαλέσω σε μια κουβέντα σε τόνο προσωπικό και όχι σε αυστηρά οικονομικό. Σίγουρα έχει τεράστια σημασία πως μιλάμε για μια εταιρεία που σήμερα απασχολεί 480 εργαζομένους και που σε λίγο καιρό, εξαιτίας της νέας επένδυσης θα φτάσουν σε 540. Μια εταιρεία με συνολικές επενδύσεις άνω των 30 εκατομμυρίων ευρώ, με τη νέα επένδυση να αγγίζει τα 8 εκατομμύρια. «Είμαστε βιομηχανία εντάσεως παραγωγής, εντάσεως κεφαλαίου και εντάσεων προσωπικού» μου εξηγεί ο κ. Αδαμόπουλος φορώντας το κουστούμι το τεχνοκρατικό, δίνοντας μου την καλύτερη αφορμή για να προσπαθήσω να του το αφαιρέσω, σε μια προσπάθεια να ψάξω το ανθρώπινο που κρύβεται πίσω από τη ζάλη που προκαλούν, πάντα, τα νούμερα…
Θεωρούταν δεδομένο, όταν ήσασταν μικρός, ότι θα μεγαλώνατε και θα μπαίνατε στην οικογενειακή επιχείρηση; Σίγουρα είχατε τις παραστάσεις μέσα στο σπίτι, ακούγατε τις συζητήσεις, ωστόσο ήταν κάτι δεδομένο;
«Να μιλάμε καλύτερα στον ενικό;», μου λέει χαμογελώντας και καθώς το αποδέχομαι, με κοιτάζει στα μάτια και ξεκινάει…
Αναμφίβολα οι εικόνες που είχα σε μικρή ηλικία ήταν εικόνες επιχειρηματικές. Αυτό που αντιλαμβανόμουν από μικρός ήταν πως ο στόχος είναι όχι το κέρδος, αλλά η σωστή παραγωγή, τα άψογα προϊόντα, η αναγνώριση από τις αγορές, και το κοινό καλό. Είμαι όμως πολύ τυχερός που ο πατέρας μου είναι αυτός που είναι. Ο πατέρας μου, και Πρόεδρος του Ομίλου, ήταν αυτός που μου έλεγε τότε «δες, σκέψου και αποφάσισε μόνος σου τι θέλεις να κάνεις». Αυτό μου έδωσε την απαιτούμενη ελευθερία σκέψης και τελικά την ελευθερία της απόφασης. Αυτή που έλαβα τελικά να μπω κι εγώ στην εταιρεία και να είμαι πλέον μέλος της διοίκησής της.
Η αλήθεια είναι όμως, και αυτό δεν ήταν κάτι που το καταλάβαινα τότε, πως κάθε Έλληνας πατέρας και επιχειρηματίας θέλει τον γιο του, ενδόμυχα, να συνεχίσει την δουλειά που ο ίδιος είχε ξεκινήσει. Ωστόσο ο πατέρας μου ποτέ δεν μου το ζήτησε, ούτε με πίεσε προς αυτή την κατεύθυνση. Μου το έδειξε όμως, με τον σωστό τρόπο. Και γι’ αυτό σου είπα πως υπήρξα πολύ τυχερός.
Το χρήμα αποκτά αξία από τον τρόπο που το αποκτάς και από τον τρόπο με τον οποίο το διαχειρίζεσαι
Ο πατέρας μου πάντα ξεχώριζε με τις επιχειρηματικές του κινήσεις. Αυτό μας έδινε τη δυνατότητα ως οικογένεια να ζούμε με άνεση. Άκου λοιπόν μια ιστορία. Όταν σε νεαρή ηλικία ζήτησα από τον πατέρα μου να αγοράσω ένα μηχανάκι, η πρώτη του απάντηση ήταν «όχι». Το ίδιο και η δεύτερη, η τρίτη… μέχρι που κάποια στιγμή μου είπε το πολυπόθητο «ναι». «Έλα να δουλέψεις το καλοκαίρι στο εργοστάσιο και να το πάρεις», ήταν η απάντησή του. Και όντως έτσι έγινε. Εκείνο το καλοκαίρι δεν έκανα διακοπές, δουλεύοντας στην παραγωγή του πρώτου μας εργοστασίου στον Τύρναβο. Μου έδωσε και την επιλογή να δουλέψω σε δυο γραμμές της παραγωγής για να κερδίσω περισσότερα χρήματα. Απάντησα θετικά και έκανα τη δουλειά δυο εργαζομένων. Αυτό μου επέτρεψε τελικά να αγοράσω καλύτερο μηχανάκι από αυτό που είχα ονειρευτεί. Οφείλω να σου πω ότι τελικά το μηχανάκι μου το πρόσεχα τόσο, που ήταν το πιο περιποιημένο απ’ όλα τα μηχανάκια που διέθεταν οι φίλοι μου. Δεν θα ξεχάσω βέβαια ποτέ τις συνθήκες εργασίας που αντιμετώπισα για πρώτη φορά στην παραγωγή του εργοστασίου μας εκείνο το καυτό καλοκαίρι. Το ίδιο ακριβώς επαναλήφθηκε και το επόμενο καλοκαίρι όταν ζήτησα από τον πατέρα μου να αγοράσω κάτι άλλο. Και έτσι έγινε…
Η διαδικασία αυτή, η οποία, δεν σου κρύβω, τότε με είχε ζορίσει πολύ, μου δίδαξε ότι το χρήμα αποκτά αξία από τον τρόπο που το αποκτάς και από τον τρόπο με τον οποίο το διαχειρίζεσαι. Μου δίδαξε την αξία των εργαζομένων και τον σεβασμό που τους αξίζει. Εκτίμησα τι σημαίνει εργάτης ξύλου, βιομηχανικός εργάτης. Όταν λοιπόν μπήκα στην εταιρεία μετά το τέλος των σπουδών μου και καθώς γνώριζα ολόκληρη την παραγωγική διαδικασία καθώς δούλευα σ’ αυτή τελικά όλα τα καλοκαίρια, είχα όλα τα απαιτούμενα εφόδια και δεν μπήκα ως «γιος του αφεντικού». Με τον τρόπο αυτό, τον σωστό, ξεκίνησα την πορεία μου και με τις ίδιες αρχές πορεύομαι. Φυσικά πάντα μαθαίνεις. Και ο στόχος είναι πάντα να βελτιώνομαι.
Ζώντας μέσα στην οικογένειά σου την πορεία της εταιρείας από μικρός, σίγουρα άκουγες συζητήσεις, έβλεπες προκλήσεις και προβλήματα, ένιωθες νίκες και ήττες με τον τρόπο που διαχειριζόταν την κατάσταση ο πατέρας σου. Υπάρχει κάποιο περιστατικό, κάποιο γεγονός, μέσα στην πορεία αυτή της νεαρής ηλικίας, που να υπήρξε καθοριστικό για σένα ή που μπορεί να αποτελεί ακόμα και οδηγό σου σήμερα;
Έχεις δίκιο στην περιγραφή σου, ωστόσο δεν μπορώ να πω πως υπάρχει ένα. Υπάρχουν σταθμοί στην πορεία μας σίγουρα. Το 2004 μέσω μιας μεγάλης επένδυσης στα Γρεβενά η εταιρεία μας κυριολεκτικά αλλάζει. Έχοντας ένα νέο υπερσύγχρονο εργοστάσιο, κατάφερε να διεισδύσει στις αγορές του εξωτερικού, με προϊόντα εφάμιλλα μεγάλων ευρωπαϊκών εργοστασίων. Να σταθώ σε κάτι που είπες όμως γιατί είναι πολύ σημαντικό. Όλη η πορεία ενός ανθρώπου, αλλά και μιας επιχείρησης, αποτελείται από μικρές νίκες αλλά και μικρές ήττες. Ή από μεγαλύτερες. Το θέμα είναι με ποιον τρόπο τις διαχειρίζεσαι. Και αυτό είναι κάτι που το έμαθα καλά όλα τα χρόνια που στέκομαι δίπλα στον πατέρα μου και μεγαλώνω μαζί με την εταιρεία. Όπως έμαθα τη διαχείριση των κρίσεων, αλλά και τον εντοπισμό των ευκαιριών. Στην πορεία κάθε επιχειρηματία θα υπάρξουν σίγουρα και στιγμές που θα βρεθεί πεσμένος. Την περίοδο 2010-2013 εμείς βρεθήκαμε σε δύσκολη θέση.
Είμαστε μέσα στην περίοδο των μνημονίων…
Ακριβώς. Είμαστε μέσα στην περίοδο της οικονομικής και της οικοδομικής κρίσης. Πέσαμε, χτυπήσαμε, πονέσαμε αλλά σηκωθήκαμε και πάλι όρθιοι. Και τα τελευταία χρόνια είμαστε σε εξαιρετική κατάσταση, με νέες επενδύσεις, και με μεγαλύτερη εμπειρία.
Το καλύτερο μάθημα που παίρνει κάποιος επιχειρηματίας το παίρνει από την πτώση ή από την άνοδο;
Η επιτυχία έρχεται όταν συνειδητοποιείς, όταν καταλαβαίνεις γιατί έπεσες. Είναι σημαντικό να κάνεις την αυτοκριτική σου και την αυτοαξιολόγησή σου. Αυτό είναι κάτι που εγώ προσωπικά κάνω κάθε μέρα. Με τον τρόπο αυτό ολοκληρώνω τη μέρα μου. Ο επιχειρηματίας πρέπει να είναι σκληρός με τον εαυτό του.
Τελικά η επιλογή σου να μπεις στην εταιρεία, με τι πρόσημο εγγράφεται στη ζωή σου; Με θετικό ή με αρνητικό;
Έχω σκεφτεί πολλές φορές αν θα μπορούσα να κάνω κάτι διαφορετικό. Αν θα μπορούσα να κάνω μια άλλη δουλειά. Η αλήθεια είναι πως δεν σκέφτηκα ποτέ κάτι άλλο που να με συναρπάζει περισσότερο. Αυτό που κάνω είναι κάτι πολύ ζωντανό. Είναι κάτι μοναδικό. Είναι δημιουργία. Η εταιρεία μας μεγάλωσε και μεγαλώνει συνεχώς και σε όγκο και σε κύκλο εργασιών και σε δραστηριότητες και αυτό μου δίνει συνεχώς κίνητρο να αγωνίζομαι ακόμα περισσότερο. Να μαθαίνω συνεχώς νέα πράγματα για να μπορώ να διαχειρίζομαι καλύτερα τις ολοένα και περισσότερες νέες προκλήσεις. Είμαστε μια εταιρεία που επενδύουμε συνεχώς και αυτό ανοίγει συνεχώς νέους δρόμους.
Στην δική μας εταιρεία η πρώτη γενιά πορεύεται μαζί με την δεύτερη σε δρόμο κοινό. Είμαστε δυο οικογένειες που λειτουργούμε ως μια
Τι ξεχωρίζει τον καλό επιχειρηματία από τον κακό;
Ένας καλός επιχειρηματίας, ένας καλός επαγγελματίας, πρέπει να διαθέτει όραμα. Να έχει στόχο. Και μετά να διαθέτει την ικανότητα να μεταδώσει το όραμα αυτό στους συνεργάτες του, σε ολόκληρη τη δομή μιας εταιρείας. Ο καλός επιχειρηματίας διαθέτει αυτή την ικανότητα. Διαθέτει υπομονή και δεν εγκαταλείπει ποτέ στην διαδρομή τον στόχο του, ανεξαρτήτως των προβλημάτων που μπορεί να προκύπτουν κατά τη διάρκεια της διαδρομής.
Όπως θα ξέρεις καλύτερα, ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του επιχειρείν είναι το ρίσκο. Το φοβάσαι;
Το ρίσκο είναι το βασικό συστατικό που κρατάει τον επιχειρηματία εν ζωή. Δεν γίνεται να επιχειρείς χωρίς ρίσκο. Όταν μιλάμε για ρίσκο δεν μιλάμε όμως μόνο για το οικονομικό κομμάτι μιας επένδυσης. Αυτό είναι κάτι μετρήσιμο, το οποίο μπορείς να επεξεργαστείς. Υπάρχει και το ρίσκο της αποτυχίας, ένα κομμάτι στο οποίο ξεχωρίζει ένας άνθρωπος. Πόσο τον ενοχλεί δηλαδή όταν κρίνεται από την κοινωνία, από την οικογένεια, από τον στενό κύκλο των συνεργατών του, από τους ανταγωνιστές και τελικά από τον ίδιο του τον εαυτό. Η αποτυχία είναι μέρος της ζωής. Το πόσο αντέχεις να σταθείς κάτω από το βάρος μιας αποτυχίας είναι καθοριστικό στη συμπεριφορά και στην πορεία του επιχειρηματία. Προσωπικά μου αρέσει να ζω με ρίσκο.
Ρίσκο με δίχτυ ασφαλείας από κάτω ή χωρίς;
Ωραία ερώτηση είναι αυτή. Γιατί μου επιτρέπει να σου πως ως δεύτερη γενιά στην διοίκηση της εταιρείας πως είμαστε τυχεροί που είναι δίπλα μας η πρώτη γενιά. Μια οργανωμένη εταιρεία με παρελθόν και παρόν διαθέτει αυτό το πλεονέκτημα. Αυτό το δίχτυ ασφαλείας όμως δεν θα μπορέσει να αντέξει, αν οι αποτυχίες είναι περισσότερες από τις επιτυχίες. Θέλω να πω δηλαδή πως όλοι κρινόμαστε εκ του αποτελέσματος. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή στις επιλογές που κάνεις και φυσικά στο ρίσκο που αναλαμβάνεις. Στην δική μας εταιρεία η πρώτη γενιά πορεύεται μαζί με την δεύτερη σε δρόμο κοινό. Είμαστε δυο οικογένειες που λειτουργούμε ως μια. Είμαστε μαζί σε όλα, και στα εύκολα και στα δύσκολα. Και αυτή η συνθήκη μας βοηθάει πάρα πολύ καθώς ενισχύεται έτσι το δίχτυ ασφαλείας για το οποίο μίλησες. Και υπάρχει και κάτι ακόμα: η δεύτερη γενιά μέσα σε μια επιχείρηση πρέπει να συνειδητοποιήσει πως δεν τα γνωρίζει όλα. Μπορεί να διαθέτουμε την πανεπιστημιακή εκπαίδευση και εξειδίκευση, την ορμή της ηλικίας και πολλά ακόμα χαρακτηριστικά, ωστόσο δεν διαθέτουμε την εμπειρία. Όλο αυτό το κλίμα μεταφέρεται πλέον και στην τρίτη γενιά.
Ποιο είναι το προσωπικό σου όραμα και πώς αυτό ταυτίζεται με το όραμα της εταιρείας;
Το όραμα συμπυκνώνεται στην εξής διαδικασία: συνεχής εξέλιξη σε μηχανολογικό εξοπλισμό και μετέπειτα παραγωγή καινοτόμων, πιστοποιημένων φιλικών προς το περιβάλλον προϊόντων, τα οποία θα ενισχύουν τις εξαγωγές μας. Στόχος δηλαδή είναι η διείσδυση και η εδραίωση της εταιρείας μας με ποιοτικά προϊόντα σε νέες αγορές. Αυτό είναι το συλλογικό μας όραμα που καλύπτει και το προσωπικό μου.
Έκλεισα το σημειωματάριό μου και του ζήτησα μια ακόμη βόλτα στους χώρους του εργοστασίου. Δεν ξέρω, όπως και κανείς άλλωστε, τι επιφυλάσσει το μέλλον. Ξέρω όμως σίγουρα πως και στο μέλλον αυτός ο χώρος θα συνεχίσει να αναπνέει και να δημιουργεί. Κι αυτό επειδή νέοι άνθρωποι έχουν μπολιαστεί με τα ιδανικά μιας γενιάς που πέρασε από χίλια κύματα αλλά δεν έσκυψε ποτέ το κεφάλι της. Αντιθέτως, συνέχιζε πάντα πατώντας στο έδαφος και κοιτάζοντας ψηλά…
ΦΩΤΟ: Δημήτρης Καστανάρας//LarissaPress
