Δεν έχουν περάσει δεκαπέντε μήνες από τις διπλές εθνικές εκλογές του 2023 όπου και η παγωμένη εκλογική λίμνη έσπασε με την κατάρρευση του δεύτερου πυλώνα εξουσίας, του ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, η μετατόπιση της ΝΔ προς νέα εκλογικά κοινά δημιουργούσε νέα δεδομένα στη μια όχθη της λίμνης αυτής. Πλέον βρισκόμαστε σε ένα μεταβατικό στάδιο με ένα (σχετικά) μεγάλο κόμμα, τέσσερα να βρίσκονται πάνω ή κάτω σε διψήφια ποσοστά και άλλα πέντε να είναι πάνω-κάτω στο όριο εισόδου στη Βουλή. Θα δούμε πολλά επεισόδια ακόμα ώστε η λίμνη να δείξει έστω και ενδείξεις πως ξαναπαγώνει. Αυτή τη στιγμή δε γνωρίζουμε ποια θα είναι η κυβερνητική εναλλακτική, από που θα έρθει, εάν θα οδηγηθούμε σε ένα πολιτικό σύστημα δύο κυρίων πόλων και άρα αυτοδύναμες κυβερνήσεις, ή τριών-τεσσάρων πόλων και άρα σε δημιουργία κουλτούρας κυβερνήσεων συνεργασίας. Κομβικό σημείο στο δρόμο που θα πάρει το πολιτικό σύστημα αποτελούν οι δυο εκλογικές αναμετρήσεις σε ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ. Με βάση τον συνδυασμό των νικητών υπάρχουν διαφορετικά σενάρια ως προς το πολιτικό τοπίο που θα διαμορφωθεί.
Όσον αφορά το ΣΥΡΙΖΑ σε περίπτωση που εκλεγεί ο Στέφανος Κασσελάκης θεωρώ δεδομένο πως το αντίπαλο στρατόπεδο θα αποχωρήσει αργά η γρήγορα, οικειοθελώς η μη. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ θα κάνει ένα ολικό rebranding και θα τοποθετήσει το κόμμα ως liberal αριστερά, στα πρότυπα των Δημοκρατικών των ΗΠΑ. Το πως θα πάει αυτό το κόμμα εκλογικά θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό από το ποιος θα εκλεγεί πρόεδρος στο ΠΑΣΟΚ. Στο ίδιο αποτέλεσμα (κόμμα liberal αριστερά) θα οδηγηθεί ο κύριος Κασσελάκης και εάν αποφασίσει να μην εμπλακεί στην εκλογική διαδικασία του ΣΥΡΙΖΑ ή εάν, δύσκολο αλλά υπαρκτό σενάριο, χάσει τις εσωκομματικές εκλογές. Μόνο που στο τελευταίο σενάριο θα το κάνει όντας αποδυναμωμένος. Από την άλλη ο «μη Κασσελακικός» ή «πραγματικός» για άλλους ΣΥΡΙΖΑ εάν ηττηθεί από τον κύριο Κασσελάκη τότε έχει δύο επιλογές. Να ενωθεί με τη Νέα Αριστερά και να δημιουργήσουν κάτι δικό τους, έναν «αυθεντικό» ΣΥΡΙΖΑ ή να ενωθούν με το ΠΑΣΟΚ. Και αυτό θα εξαρτηθεί από το ποιος θα εκλεγεί πρόεδρος στο κόμμα του πράσινου ήλιου.
Για το ΠΑΣΟΚ θα πάρω τα τέσσερα βασικά σενάρια που δίνουν οι δημοσκοπήσεις, δηλαδή πιθανές νίκες Διαμαντοπούλου, Ανδρουλάκη, Γερουλάνου και Δούκα. Στην πρώτη περίπτωση το ΠΑΣΟΚ θα πάρει μια μεταρρυθμιστική στροφή και θα αποτελέσει απειλή για τη ΝΔ στην εκλογική ομάδα στην οποία έχει κυριεύσει τα τελευταία χρόνια: τους μετριοπαθείς κεντρώους. Σε μια περίοδο που η Νέα Δημοκρατία και ο πρωθυπουργός βρίσκονται σε σημείο καμπής, με την κυβερνητική φθορά να είναι εμφανής, η κυρία Διαμαντοπούλου δε θα δυσκολευτεί πολύ να γίνει ανταγωνιστική σε αυτές τις ομάδες ψηφοφόρων. Η Νέα Δημοκρατία τότε θα έχει διπλό πρόβλημα διότι ή ήδη κλυδωνιζόμενη δεξιά πτέρυγά της, βλέποντας την περαιτέρω μείωση των ποσοστών του κόμματος αλλά και την επικέντρωση των προσπαθειών της κυβέρνησης προς το κέντρο ώστε να μειώσει τις διαρροές προς το ΠΑΣΟΚ της κυρίας Διαμαντοπούλου, ενδεχομένως να σπάσει. Και τότε θα μιλάμε για υπαρξιακό πρόβλημα στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας.
Νίκη της κυρίας Διαμαντοπούλου θα δυσκολέψει πολύ και το εγχείρημα του κυρίου Κασσελάκη καθώς Μητσοτάκης και Διαμαντοπούλου θα καλύπτουν ήδη το χώρο που εκείνος θέλει να εκπροσωπήσει. Χαρούμενοι με ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα πρέπει να είναι τα μη Κασσελακικά στελέχη ΣΥΡΙΖΑ που θα δούνε να δημιουργείται χώρος για αυτούς (είτε με νέο σχηματισμό, είτε ως ΣΥΡΙΖΑ), καθώς θα είναι δύσκολο για την κυρία Διαμαντοπούλου με την τοποθέτηση που έχει να μπορέσει να προσελκύσει αυτές τις ομάδες ψηφοφόρων. Μια νίκη της Άννας Διαμαντοπούλου στο ΠΑΣΟΚ δηλαδή θα ανακατέψει την τράπουλα, θα δημιουργήσει κύματα και θα σπρώξει προς τα πίσω το πάγωμα της εκλογικής λίμνης, μετά το 2027, ειδικά εάν σκεφτεί κανείς πως σε αυτό το σενάριο είναι πολύ πιθανή μια κυβέρνηση συνεργασίας ανάμεσα σε ΝΔ και ΠΑΣΟΚ μετά από εθνικές εκλογές. Δε μπορούμε δηλαδή να δούμε σε αυτό το σενάριο το πως θα είναι το πολιτικό σκηνικό όταν παγώσει η λίμνη.
Εάν από την άλλη επανεκλεγεί ο κύριος Ανδρουλάκης τότε μένει στον ίδιο να δείξει εάν μπορεί να αποτελέσει εκλογική απειλή για το 2027 και πως θα το κάνει. Θα πρέπει να δυναμώσει επικοινωνιακά και να πείσει τους ψηφοφόρους πως είναι κατάλληλος για πρωθυπουργός. Μέχρι να συμβεί αυτό, εάν συμβεί, η Νέα Δημοκρατία θα έχει χρόνο να «τακτοποιήσει» τα δεξιά της με κινήσεις που θεωρώ πως είναι επιτακτικές να γίνουν. Δε μπορεί να δώσει τη μάχη του κέντρου (όταν εκείνη έρθει) με λαβωμένη τη δεξιά της πτέρυγα. Από την άλλη ο κύριος Κασσελάκης θα έχει περισσότερο χώρο στο εγχείρημα που θέλει να κάνει, ενδεχομένως όχι όσο θα ήθελε. Το ίδιο ισχύει και για τον «πραγματικό» ΣΥΡΙΖΑ. Με νίκη Ανδρουλάκη δηλαδή, είτε στο τέλος πείσει είτε όχι, ενδέχεται να μπούμε σε μια περίοδο σχετικής στασιμότητας η οποία με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα λήξει στις εκλογές του 2027. Δεν αποτελεί «απειλή» για τους δεξιούς ώστε να τους συσπειρώσει στη ΝΔ, δεν είναι αποκρουστικός για την αριστερά ώστε να τη δυναμώσει. Νομίζω πως εδώ πολλοί θα τηρήσουν στάση αναμονής ώστε να δουν πως θα κινηθεί ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ πάνω στην εκλογική σκακιέρα. Είναι το μόνο σενάριο κατά το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να μείνει για ένα διάστημα ενιαίος. Εάν ο κύριος Ανδρουλάκης καταφέρει να πείσει τους ψηφοφόρους, τότε θα είμαστε πιο κοντά στην επαναφορά του παραδοσιακού διπόλου εξουσίας. Ένα πολιτικό σύστημα με δυο μεγάλα κόμματα που εναλλάσσονται στην εξουσία και ενδεχομένως κάποιες φορές να χρειάζονται ένα μικρότερα για «συμπλήρωμα». Αυτό το ρόλο μπορεί να παίξει είτε ένα μικρό δεξιό κόμμα για τη ΝΔ, είτε το κόμμα Κασσελάκη και για τους δυο, εάν πάει καλά, είτε ένα πιο αριστερό μικρό κόμμα για το ΠΑΣΟΚ (κοντά στο γερμανικό πολιτικό σκηνικό αλλά με διαφορετικό εκλογικό σύστημα).
Σε περίπτωση που εκλεγεί πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο κύριος Γερουλάνος, τότε είναι πιθανό να οδηγηθούμε προς δημιουργία ενός πολιτικού σκηνικού με μεγάλο ενδιαφέρον. Αυτό διότι από τη μία ο Παύλος Γερουλάνος μπορεί να προσελκύσει μετριοπαθείς ψηφοφόρους ΝΔ με τα χαρακτηριστικά προσωπικότητα του (ειδικά σε μια περίοδο που στην οικονομία η ΝΔ δεν ακολουθεί τις πιο φιλελεύθερες πολιτικές) ενώ από την άλλη με τις πολιτικές τοποθετήσεις μπορεί να προσελκύσει και το μετριοπαθές κομμάτι του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι μια λεπτή ισορροπία στην οποία εάν καταφέρει να σταθεί όρθιος θα αλλάξει το πολιτικό σκηνικό. Ο κύριος Κασσελάκης δε θα αισθανθεί καθόλου άνετα καθώς θα έχει σοβαρό ανταγωνισμό σε αυτό που προσπαθεί να δημιουργήσει. Τα δεξιά της ΝΔ επίσης, παρά τις σχετικά «αριστερές» θέσεις του κυρίου Γερουλάνου είναι δύσκολο να τον δουν ως «κόκκινο πανί» εξαιτίας του προφίλ του. Έτσι το πιο πιθανό σενάριο σε αυτό το κομμάτι είναι να συμβεί παρόμοιο σκηνικό με τη νίκη της κυρίας Διαμαντοπούλου. Άρα να οδηγήσει πιθανόν τη ΝΔ σε υπαρξιακή κρίση. Στα αριστερά του πολιτικού σκηνικού χαρούμενοι θα πρέπει να νιώθουν μόνο όσοι παίζουν αντισυστημικά με υψηλούς τόνους (δηλαδή Πολάκης, Κωνσταντοπούλου κλπ). Οι υπόλοιποι θα έχουν σοβαρό πρόβλημα αυτόνομης παρουσίας. Μια πιθανή νίκη δηλαδή του Παύλου Γερουλάνου φέρνει το μεγαλύτερο ανακάτεμα στην εκλογική λίμνη. Μια πιθανή νίκη δηλαδή του Παύλου Γερουλάνου φέρνει το μεγαλύτερο ανακάτεμα στην εκλογική λίμνη, και κάνει το πρώτο βήμα να φέρει πιο κοντά το πολιτικό σκηνικό σε ένα τρίπολο τύπου Γαλλίας (δεξιά – κέντρο – αριστερά)
Τέλος, εάν εκλεγεί ο Χάρης Δούκας πρόεδρος στο ΠΑΣΟΚ τότε το βασικό σενάριο είναι να έχουμε τα εξής: Η Νέα Δημοκρατία θα έχει χρόνο μπροστά της ώστε όχι μόνο να σταματήσει τις εκροές προς τα δεξιά της αλλά να δημιουργήσει τις συνθήκες για επιστροφές. Η συσπείρωση δεξιών ψηφοφόρων στη Νέα Δημοκρατία είναι πιο εύκολη με αντίπαλο τον κύριο Δούκα από ότι με τους άλλους πιθανούς αντιπάλους εξαιτίας των αριστερών τοποθετήσεών του. Δηλαδή για τα κόμματα στα δεξιά της ΝΔ η εκλογή Δούκα είναι το χειρότερο δυνατό σενάριο. Βέβαια για να συμβεί αυτό, ο πρωθυπουργός θα πρέπει να πείσει πως είναι διαφορετικός από τον κύριο Δούκα σε μια σειρά θεμάτων που απασχολούν τους συντηρητικούς ψηφοφόρους. Ο κύριος Κασσελάκης επίσης θα αποκτήσει περισσότερο χώρο ώστε να αναπτύξει το κόμμα του. Από την άλλη λιγοστεύουν οι πιθανότητες επιτυχίας για το όποιο εγχείρημα των μη Κασσελακικών του ΣΥΡΙΖΑ καθώς ο χώρος θα έχει καλυφθεί από το ΠΑΣΟΚ. Άρα το βασικό σενάριο για αυτούς είναι η προσέγγιση με το ΠΑΣΟΚ, που δεν είμαι καθόλου σίγουρος πως θα δουν με καλό οι κεντρώοι του ΠΑΣΟΚ και εάν θα έχουμε «αναταράξεις» σε αυτό το κομμάτι.
Με νίκη Δούκα θα δοθεί μάχη ανάμεσα σε εκείνον και τον Κασσελάκη για το ποιος θα μπορέσει να αποτελέσει κυβερνητική εναλλακτική. Δίχως εκλογική αναμέτρηση μέχρι το 2027 έχουν χρόνο μπροστά τους. Εάν επικρατήσει ο Στέφανος Κασσελάκης τότε μέσα στο χρόνο είναι εξαιρετικά πιθανό να οδηγηθούμε σε ένα πολιτικό δίπολο με χαρακτηριστικά ΗΠΑ. Από την άλλη, εάν τα καταφέρει ο κύριος Δούκας, ένα αρκετά πιθανό σενάριο είναι να βρεθούμε σε ένα πολιτικό σκηνικό κοντά στο Γερμανικό (πριν τις μεγάλες αλλαγές). Με 2 μεγάλα κόμματα (όπως CDU και SPD), ένα μικρό στο κέντρο (όπως το FDP). Τα δεξιά της ΝΔ λογικά θα ξεφουσκώσουν (ως ένα βαθμό), όπως και τα αριστερά του ΠΑΣΟΚ. Το εάν θα είναι ενιαία μένει να φανεί. Πάντως εάν είναι θα έχουμε το πλήρες γερμανικό πολιτικό σκηνικό (μην υπολογίζοντας το ΚΚΕ), όπως με το σενάριο νίκης Ανδρουλάκη, απλά εδώ θα είναι πιο ξεκάθαρες οι διαχωριστικές γραμμές και άρα πιο πιθανό να επαληθευτεί το σενάριο. Με νίκη Δούκα δηλαδή στο ΠΑΣΟΚ και αποτυχία του με παράλληλη επιτυχία Κασσελάκη οδηγούμαστε πιθανότατα σε Αμερικάνικο μοντέλο ενώ με νίκη Δούκα και επιτυχία Δούκα σε Γερμανικό. Με αποτυχία και των δύο η λίμνη θα συνεχίσει να είναι ρευστή και κυματώδης μέχρι να βρεθεί κυβερνητική εναλλακτική.
