Εκτοξεύτηκαν οι φοροαπαλλαγές μέσα σε διάστημα ενός έτους κατά 3,26 δισ. ευρώ και συγκεκριμένα έφθασαν τα 18,82 δισ. ευρώ το 2023 από 15,5 που ήταν το 2022.
Τα στοιχεία προκύπτουν από τον τόμο των φορολογικών δαπανών, που κατατέθηκε στη Βουλή και πλέον έχουν φθάσει τις 1.106. Οι περισσότερες φοροαπαλλαγές, όπως προκύπτει από την έκθεση που συνοδεύει τον προϋπολογισμό του 2025, αφορούν τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων και τα ακίνητα.
Σημειώνεται ότι λίγα χρόνια πριν (το 2020) οι φοροαπαλλαγές ανέρχονταν στα 8,9 δισ. ευρώ, ενώ το 2016 οι φοροαπαλλαγές ήταν της τάξης των 3,041 δισ. ευρώ.
Μάλιστα, ο Διοικητής της ΤτΕ Γ. Στουρνάρας έχει συστήσει την επανεξέταση των φοροαπαλλαγών τονίζοντας ότι: «Η επαναξιολόγηση των υφιστάμενων φοροαπαλλαγών θα πρέπει να εστιάσει στην κοινωνική τους χρησιμότητα και στην κατάλληλη στόχευση.
Καθώς τόσο το πλήθος όσο και το κόστος των φοροαπαλλαγών έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, μια επαναξιολόγηση κρίνεται αναγκαία προκειμένου να διαπιστωθεί η αναγκαιότητά τους στην τρέχουσα συγκυρία και να διασφαλιστεί η επίτευξη του σκοπού τους (στήριξη ευάλωτων ομάδων, ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, προώθηση της καινοτομίας κ.ά.).
Μια τέτοια προσέγγιση, συνδυαστικά με την αύξηση των ελέγχων ως προς τη χρήση των φοροαπαλλαγών, θα ενίσχυε τη φορολογική δικαιοσύνη, ενώ παράλληλα θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των φορολογικών εσόδων. Με αυτό τον τρόπο η φορολογική πολιτική μπορεί να έχει αναπτυξιακό προσανατολισμό, κατανέμοντας παράλληλα το φορολογικό βάρος πιο δίκαια και αναλογικά».
Σημειώνεται ότι ο υπολογισμός του κόστους των φορολογικών δαπανών είναι μία δύσκολη διαδικασία και ενδεχομένως να κοστίζουν πολύ περισσότερο στον προϋπολογισμό. Για παράδειγμα ο υπολογισμός του κόστους των φοροαπαλλαγών που αφορούν την φορολογία κληρονομιών, καθώς και την φορολογία κερδών από τυχερά παίγνια είναι αδύνατος, δεδομένου ότι οι φορολογίες αυτές και η σχετική διαδικασία δεν υποστηρίζονται μηχανογραφικά.
Οι φοροαπαλλαγές διαμορφώνονται ως εξής:
- Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων (249 απαλλαγές και εκπτώσεις). Το σύνολο των φοροαπαλλαγών υπολογίζεται σε 5,098 δισ. ευρώ, έναντι 5,396 δισ. ευρώ το 2022. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της φορολογικής δαπάνης αφορά στο αφορολόγητο μισθωτών, συνταξιούχων, αγροτών και υπολογίζεται σε 3,960 δισ. ευρώ , ενώ η άλλη μεγάλη κατηγορία δαπάνης (809 εκατ. ευρώ) αφορά σε εισοδήματα που απαλλάσσονται από φόρο.
- Φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων (233 απαλλαγές και εκπτώσεις). Απαλλαγές ύψους 1,26 ευρώ δισ. ευρώ είχαν οι επιχειρήσεις. Το ποσό ή διαφορετικά το κόστος είναι μειωμένο κατά 600 εκατ. ευρώ.
- Φορολογία κεφαλαίου. Χρησιμοποιήθηκαν οι απαλλαγές σε περισσότερες από 4,9 εκατ. περιπτώσεις και είχαν εκπτώσεις στον ΕΝΦΙΑ, στον Ειδικό Φόρο Ακινήτων, στις μεταβιβάσεις, γονικές παροχές, κληρονομιές και δωρεές 9,5 δισ. ευρώ, έναντι 5,5 δισ. ευρώ Ανατρέχοντας στα επιμέρους στοιχεία, προκύπτει ότι η αύξηση αυτή είναι αποτέλεσμα των απαλλαγών πρώτης κατοικίας.
Την περασμένη χρονιά είχαν εγγραφεί μόλις 55,2 εκατ. ευρώ τέτοιων απαλλαγών, ο φετινός Προϋπολογισμός ενσωματώνει απαλλαγές πρώτης κατοικίας ύψους 2,154 δισ. ευρώ. Αυξημένη είναι και η φορολογική δαπάνη για τις απαλλαγές από τον Ειδικό Φόρο Ακινήτων, καθώς προβλέπονται 6,110 δισ. ευρώ, έναντι 5,348 δισ. ευρώ το 2022.
- ΦΠΑ (75 εκπτώσεις και φοροαπαλλαγές). Το όφελος για επιχειρήσεις, επαγγελματίες και καταναλωτές ήταν 968 εκατ. ευρώ. Τις μεγαλύτερες φοροαπαλλαγές έχουν οι υπηρεσίες ιδιωτικής εκπαίδευσης που γλιτώνουν 479,6 εκατ. ευρώ.
- Τέλη χαρτοσήμου (76 εκπτώσεις). Οι απαλλαγές ανήλθαν σε 73,36 εκατ. ευρώ
- Φόρος ασφαλίστρων (5 απαλλαγές). Οι μειώσεις έφθασαν τα 634 εκατ. ευρώ.
- Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (42 φοροαπαλλαγές). Το ύψος των απαλλαγών ήταν 1, 004 δισ. ευρώ με τη μερίδα του λέοντος να έχουν τα ενεργειακά προϊόντα με 551 εκατ. ευρώ και η αιθυλική αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά με 453 εκατ. ευρώ.
- Τέλη ταξινόμησης οχημάτων (26 απαλλαγές). Οι εκπτώσεις διαμορφώθηκαν σε 247,48 εκατ. ευρώ. Ενδιαφέρον έχει ότι οι απαλλαγές από τα Τέλη Ταξινόμησης για υβριδικά- ηλεκτρικά οχήματα έφτασαν στα 208,1 εκατ. ευρώ έναντι 133,2 εκατ. ευρώ πέρσι, δείγμα του αυξανόμενου μεριδίου των «καθαρών» αυτοκινήτων.
- Τέλη κυκλοφορίας οχημάτων. Το ποσό των απαλλαγών ανήλθε σε 11,844 εκατ. ευρώ.
