«Από τη Θεσσαλία, όσον αφορά τον αγροτικό τομέα, τα αγροτικά προϊόντα, δεν λείπει τίποτα. Είναι ο παράδεισος της αγροτικής παραγωγής όλης της Ευρώπης και ειδικά κάποιοι νομοί, όπως είναι η Λάρισα, αποτελούν αγροτικά μοντέλα για όλη την Ευρώπη. Σκεφτείτε λοιπόν αυτό το αγροτικό μοντέλο να συνδυαστεί με τουριστικούς προορισμούς, όπως είναι το Πήλιο, τα Μετέωρα ο Όλυμπος και η Λίμνη Πλαστήρα που συνολικά δεν υπάρχουν σε καμιά περιφέρεια της Ευρώπης. Μιλάω ξεκάθαρα για έναν συνδυασμό αγροδιατροφής και τουρισμού ο οποίος, πιστεύω ακράδαντα πως μπορεί να δημιουργήσει ένα τεράστιο θετικό αποτύπωμα με μετρήσιμα οικονομικά και αναπτυξιακά αποτελέσματα. Σε αυτά ακριβώς τα αποτελέσματα, ως περιφερειακή αρχή ποντάρουμε πάρα πολύ και εγώ προσωπικά, να σας θυμίσω, διαχρονικά έχω δουλέψει και ως καθηγητής, μέσω της έρευνά μου, πάρα πολύ προς αυτή την κατεύθυνση».
Η παραπάνω τοποθέτηση του Δημήτρη Κουρέτα, μιλώντας πριν λίγο καιρό στο ραδιόφωνο ΝΕΟ 103,3 και στον δημοσιογράφο Δημήτρη Μαρέδη, αποτελεί ουσιαστικά την ταυτότητα του νέου Περιφερειάρχη Θεσσαλίας, μια ταυτότητα τόσο παλιά όσο και η ενασχόληση του ίδιου με την αγροδιατροφή της Θεσσαλίας. Κι αν ήρθε ο καιρός που όλοι οι Έλληνες πολίτες καλούνται να αλλάξουν τις παλιές τους ταυτότητες και να προμηθευτούν τις καινούργιες, στην περίπτωσή μας συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: ο Δημήτρης Κουρέτας έχει τώρα την ευκαιρία, ως το πολιτικό πρόσωπο που σχεδιάζει και υλοποιεί τις στρατηγικές ανάπτυξης της Περιφέρειας Θεσσαλίας, να αποδείξει στην πράξη πως αυτή η παλιά του ταυτότητα, όχι μόνο δεν χρειάζεται αντικατάσταση, αλλά, αντιθέτως, χρειάζεται να μετουσιωθεί σε ταυτότητα μιας σύγχρονης Περιφέρειας η οποία αγωνίζεται σκληρά να σταθεί στα πόδια της μετά το καταστροφικό πέρασμα του Daniel.
Ισορροπώντας ο ίδιος στο δίπολο αποκατάσταση-ανάπτυξη, δουλεύοντας σχεδόν ολόκληρο το εικοσιτετράωρο, ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας γνωρίζει καλά πως η προστασία και η ασφάλεια των ανθρώπων και των περιουσιών τους αποτελεί πρώτο μέλημα της πολιτικής οποιουδήποτε πλέον αναλαμβάνει ρόλο ευθύνης. Ωστόσο, πέραν των ατελείωτων ωρών για τον σχεδιασμό της ανασυγκρότησης της Θεσσαλίας και της ενίσχυσής της σε επίπεδο Πολιτικής Προστασίας, δεν σταματά να ονειρεύεται το αύριο μιας «ευλογημένης Περιφέρειας». Γι’ αυτό και η εντολή του στους συνεργάτες του είναι ξεκάθαρη: Πρώτο μας μέλημα η ανασυγκρότηση αλλά, ταυτόχρονα, δουλεύουμε με βάση το αναπτυξιακό μας όραμα. «Ο κόσμος θέλει όραμα και ελπίδα», συνηθίζει να λέει ο ίδιος, ακόμα και στους επιτελείς του Μεγάρου Μαξίμου, με τους οποίους βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας.
Ένα σημαντικό βήμα προς την υλοποίηση αυτού του οράματος έγινε λίγες μέρες πριν, όταν το Περιφερειακό Συμβούλιο Θεσσαλίας, ενέκρινε την σχετική εισήγηση της περιφερειακής αρχής και άναψε το «πράσινο φως» για την σύσταση Αγροδιατροφικής Σύμπραξης.
Στη Σύμπραξη, που θα έχει τη μορφή Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας, θα μετάσχουν, πέραν της Περιφέρειας, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, είκοσι ένας (21) ΟΤΑ Α΄ βαθμού, ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Θεσσαλίας & Στερεάς Ελλάδας και ο Σύνδεσμος Θεσσαλικών Επιχειρήσεων & Βιομηχανιών. Για την επίτευξη των σκοπών της Σύμπραξης όπως αυτοί περιγράφονται αναλυτικά στο σχέδιο Καταστατικού, απαιτείται συνολικό κεφάλαιο 500.000 €, το οποίο θα καταβάλει κατά ποσοστό 51%, ήτοι ποσό 255.000 € η Περιφέρεια Θεσσαλίας, κατά ποσοστό 26%, ήτοι ποσό 130.000 € το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, κατά ποσοστό 21%, ήτοι ποσό 105.000 € οι είκοσι ένας (21) ΟΤΑ πρώτου βαθμού ( 1% έκαστος) και κατά 2%, ήτοι ποσό 10.000 € οι Σύνδεσμοι «Βιομηχανιών Θεσσαλίας & Στερεάς Ελλάδας» και «Θεσσαλικών Επιχειρήσεων & Βιομηχανιών» (1% έκαστος).
Με πιο απλά λόγια, και με βάση τα όσα προβλέπει η σχετική νομοθεσία, όσοι ασχολούνται με την διατροφική αλυσίδα θα πρέπει να ενώσουν δυνάμεις και να χαράξουν από κοινού την στρατηγική της αγροτικής τοπικής ανάπτυξης, εκμεταλλευόμενοι τα πλεονεκτήματα της οικονομίας κλίμακας και όχι μόνο.
Η φιλοσοφία της Σύμπραξης, που αντανακλά απολύτως το στρατηγικό όραμα του Δημήτρη Κουρέτα, περιγράφεται με σαφήνεια στην εισήγηση που έλαβε την έγκριση του Περιφερειακού Συμβουλίου:
Η Ελλάδα και η Περιφέρεια Θεσσαλίας έχουν ανάγκη έναν ισχυρό και εξωστρεφή αγροδιατροφικό κλάδο. Την τελευταία δεκαετία η οικονομία δέχτηκε ένα ισχυρότατο πλήγμα και οι επιχειρήσεις στράφηκαν στις διεθνείς αγορές, καταφέρνοντας να αυξήσουν τις εξαγωγές των αγροτικών προϊόντων. Εκτός, όμως, από την τοπική οικονομία, η Περιφέρεια ήρθε πρόσφατα αντιμέτωπη με μια ακραία φυσική καταστροφή που επηρέασε δραματικά τον αγροδιατροφικό κλάδο και όπως είναι αναμενόμενο, δεν έχει προλάβει ακόμα να ανακάμψει.
Πιο συγκεκριμένα, η καταιγίδα Daniel (Σεπτέμβριος, 2023) είχε καταστροφικές συνέπειες για την Περιφέρεια Θεσσαλίας καθώς έπληξε το μεγαλύτερό της τμήμα. Μετά τις εκτεταμένες καταστροφές που προκλήθηκαν στις γεωργικές υποδομές της Θεσσαλίας, υπάρχει επείγουσα ανάγκη για την ανασυγκρότηση του τομέα. Πολλές γεωργικές και μεταποιητικές εκμεταλλεύσεις έχουν υποστεί τεράστιες ζημιές, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους καταστροφής του ζωικού κεφαλαίου, πολύτιμων περιουσιακών στοιχείων και, σε ορισμένες περιπτώσεις, εργοστασίων μεταποίησης. Αυτό έχει οδηγήσει τις πληγείσες επιχειρήσεις σε αδιέξοδο.
Αντί απλώς να αποκατασταθούν οι καλλιέργειες και τα εργοστάσια, είναι ευκαιρία να αξιοποιηθεί η ευκαιρία για ανοικοδόμηση με τέτοιο τρόπο ώστε να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των πληγεισών περιοχών, αναδιαμορφώνοντας το γεωργικό τομέα της Περιφέρειας, καθιστώντας τον βιώσιμο και από την άποψη χρήσης νερού. Επείγουσες μεταρρυθμίσεις έχουν δρομολογηθεί να πραγματοποιηθούν τόσο στον γεωργικό όσο και στον κτηνοτροφικό τομέα, οι οποίες αναμένεται να επηρεάσουν με θετικό πρόσημο την Αγροδιατροφική Σύμπραξη. Επιπλέον, οι προσαρμογές στη χρήση της γης είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση των σημερινών και των αναμενόμενων προκλήσεων στη διαχείριση των υδάτων, την κερδοφορία και την ανταγωνιστικότητα του κλάδου.
Κύριες εργασίες της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης θα αποτελούν:
Ι. Ο εντοπισμός των επιχειρήσεων, οργανισμών και προϊόντων (στη φάση της διαβούλευσης – δημοσιότητας – δικτύωσης κτλ.) που θα ήταν σημαντικό να επιδιωχθεί να ενταχθούν ή να συνεργαστούν με την Αγροδιατροφική Σύμπραξη Περιφέρειας Θεσσαλίας για την αύξηση της επιδραστικότητας της και
ΙΙ. Ο σχεδιασμός δράσεων για την επιτυχή διασύνδεση των παραγωγών της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης και των τουριστικών επιχειρήσεων στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, αλλά κι ευρύτερα, σε ολόκληρη τη χώρα (π.χ. πρόγραμμα προβολής των τοπικών προϊόντων, δημιουργία καταλόγων, πρόγραμμα προθηκών και δώρων αναχώρησης, σύνδεση με τουρισμό της εμπειρίας κ.ά.).
Ενδεικτικές δράσεις:
· Αξιοποίηση των ΤΠΕ στην αγροδιατροφική αλυσίδα.
· Δράσεις ενίσχυσης και προώθησης των αγροδιατροφικών Clusters ( ημέρες συνεργασίας, χρηματοδότησης ή συνεργειών, δράσεις capacity building, δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας/ εφαρμογής για τον καλύτερο συντονισμό της σύμπραξης, διασύνδεση με εταιρείες διανομής τροφίμων, συνεργασίες με επώνυμο e-shop, χτίσιμο κοινών δικτύων marketing και διανομής κ.ά.).
· Συνεργασία – συνέργειες με τις δράσεις Τουριστικής Προβολής της Περιφέρειας Θεσσαλίας.
· Εκπόνηση μελετών διάγνωσης των αναγκών.
· Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση των ομάδων παραγωγών.
· Υποστήριξη υπηρεσιών έξυπνης γεωργίας.
· Υποστήριξη πρωτογενούς τομέα.
· Συνεργασία με Ερευνητικά Ιδρύματα για την υποστήριξη της καινοτομίας στις τοπικές επιχειρήσεις – Τεχνολογικό Πάρκο.
· Προγράμματα κινητοποίησης της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης.
· Ανάπτυξη του συστήματος της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στην αγροδιατροφική αλυσίδα.
· Προστασία του περιβάλλοντος στον πρωτογενή τομέα.
· Συνδυασμός του πρωτογενούς και του δευτερογενούς τομέα παραγωγής.
· Διατήρηση και ενίσχυση των τοπικών θέσεων εργασίας.
· Δράσεις ανάδειξης των προϊόντων – βελτίωση της διαδρομής «από την παραγωγή μέχρι το ράφι και το τραπέζι του καταναλωτή».
· Σχεδιασμός και Υλοποίηση δράσεων πρόληψης και αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής (για την προστασία της παραγωγής).
· Ανάπτυξη έργων υποδομής.
· Εφαρμογή προγραμμάτων που προωθούν τη πρόληψη της παραγωγής.
· Αποβλήτων στον πρωτογενή παραγωγή και τη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων.
· Δράσεις αξιολόγησης του γεωθερμικού δυναμικού στην παραγωγή.
· Αξιοποίηση προγραμμάτων LIFE.
· Υποστήριξη της χρήσης ΑΠΕ στην πρωτογενή παραγωγή.
· Δομές στήριξης – εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού.
· Προώθηση της παραγωγής.
· Πιστοποίηση της παραγωγής.
· Οργάνωση της παραγωγής (Ομάδες παραγωγών).
· Βελτίωση ποιότητας και αξίας αγροτικών προϊόντων.
· Διεξαγωγή ερευνών, στρατηγικών και μελετών.
· Σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων για την ευεξία των πολιτών και την υγιεινή διατροφή – κατανάλωση τοπικών προϊόντων.
· Δράσεις που θα συμβάλλουν στην θεματική ανάπτυξη.
· Προστασία και αξιοποίηση του τοπικού πλούτου, ανάδειξη πολιτιστικών διαδρομών και σύνδεση με τα τοπικά προϊόντα.
· Εισαγωγή νέων γαστρονομικών και άλλων θεματικών εκδηλώσεων για την ανάπτυξη της θεματικής τουριστικής επιχειρηματικότητας.
· Διαμόρφωση παραγωγικής βάσης προσανατολισμένη στα ποιοτικά αγροτικά προϊόντα.
· Ανάπτυξη βιολογικών – ποιοτικών προϊόντων/ ανάπτυξη νέων προϊόντων.
· Προώθηση βιολογικών λαϊκών αγορών.
· Παρατηρητήριο αγροτικών προϊόντων.
· Δημιουργία συστήματος για την απόδοση σήματος ποιότητας.
· Οργάνωση εκδηλώσεων προβολής των προϊόντων – διασύνδεση με καταναλωτές.
· Ηλεκτρονικό καλάθι προϊόντων.
· Δικτύωση με εξειδικευμένα ινστιτούτα και φορείς παροχής τεχνογνωσίας.
· Ανάπτυξη δια επαγγελματικών ενώσεων.
· Δημιουργία χρηματοοικονομικού μηχανισμού.
· Παροχή εξειδικευμένης τεχνικής, επιστημονικής και διοικητικής υποστήριξης.
· Σύνταξη μελετών, master plan, τεχνικών εκθέσεων, εμπειρογνωμοσύνες.
· Συμμετοχή σε ομάδες τοπικής δράσης.
· Σχεδιασμός, παρακολούθηση και αξιολόγηση έργων που αφορούν τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα παραγωγής.
· Τεχνικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες.
«Κάνε την κρίση ευκαιρία» είναι το δόγμα που ακολουθεί εδώ και μήνες ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας και στην κατεύθυνση αυτή ξεκινά την υλοποίηση ενός εκ των σημαντικότερων πρότζεκτ στην Περιφέρεια. Τα γρανάζια της γραφειοκρατίας και οι παγιωμένες αντιλήψεις πως όλα είναι εύκολα στα λόγια αλλά τίποτα δεν αλλάζει στην πράξη, αποτελούν εχθρό στη σκέψη του Δημήτρη Κουρέτα. Τώρα λοιπόν είναι η ώρα που καλείται ο ίδιος να αντιμετωπίσει τους εχθρούς του. Η μάχη όμως δεν αφορά τον ίδιο αλλά κάτι πιο σοβαρό και ασυγκρίτως πιο σημαντικό: τη ζωή και το μέλλον εκατοντάδων χιλιάδων Θεσσαλών πολιτών. Ίσως γι’ αυτό, η Αγροδιατροφική Σύμπραξη αποτελεί τελικά μια μάχη κοινή και όχι προσωπική.
