Πριν λίγες μέρες η Περιφέρεια Θεσσαλίας ολοκλήρωσε την άσκηση «Κιβωτός», η οποία είχε ως στόχο να καταδείξει αδυναμίες και λάθη στην διαχείριση κρίσης εξαιτίας μιας έντονης βροχόπτωσης. Το σενάριο της άσκησης προέβλεπε έντονα πλημμυρικά φαινόμενα σε τρεις δήμους της Περιφέρειας , Λαρισαίων, Φαρκαδόνας και Παλαμά, (σας θυμίζει κάτι;) και καλούνταν όλοι οι εμπλεκόμενοι στη διαχείριση της αντιμετώπισης των πλημμυρικών φαινομένων , -Περιφέρεια, δήμοι, αστυνομία, Πυροσβεστική, ΕΚΑΒ, στρατός, εθελοντές κ.α- να συνεργαστούν ώστε να αντιμετωπίσουν με επιτυχία την κρίση, δηλαδή να προστατεύσουν τις ανθρώπινες ζωές και τις περιουσίες των πολιτών.
Τι θα γίνει σε περίπτωση που η βροχή ξεπεράσει τα συνηθισμένα όρια και οι δήμοι πλημμυρίσουν; Ποιος ο ρόλος του κάθε εμπλεκόμενου φορέα; Ποιος εκκενώνει τις πόλεις που κινδυνεύουν και πώς; Σε ποια σημεία κλείνουν οι δρόμοι; Ποιοι μένουν ανοιχτοί; Πού τοποθετούνται οι δυνάμεις της αστυνομίας, της Πυροσβεστικής και του ΕΚΑΒ; Τι ακριβώς κάνουν οι εθελοντές; Πού μεταφέρονται οι πολίτες;
Αυτά ήταν μερικά από τα ερωτήματα που τέθηκαν από τους υπεύθυνους της άσκησης και στα οποία έπρεπε να απαντήσουν –στην πράξη- οι εμπλεκόμενοι φορείς. Ωστόσο δεν έμειναν μόνο στα βασικά, καθώς τέθηκαν και άλλα σενάρια, όπως για παράδειγμα τι θα γίνει στην περίπτωση που ένας κεραυνός θέσει εκτός λειτουργίας τις επικοινωνίες ενός δήμου. Πώς θα επικοινωνήσουν οι υπεύθυνοι μεταξύ τους;
Η άσκηση συντονίστηκε στο Κέντρο Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Θεσσαλίας και σχεδιάστηκε από τρεις στρατηγούς ε.α με επικεφαλής τον υπεύθυνο, πλέον, του Συντονιστικού Κέντρου Ηλία Λεοντάρη, ο οποίος έχει αποδειχθεί «λίρα εκατό» για τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Δημήτρη Κουρέτα, ο οποίος τον επέλεξε για τη θέση αυτή.
Οι χάρτες των πλημμυρισμένων περιοχών, βάσει του σεναρίου, άνοιξαν, οι υπεύθυνοι τοποθέτησαν τις δυνάμεις τους πάνω στους χάρτες και οι ερωτήσεις άρχισαν να πέφτουν βροχή. Ηθοποιοί πήραν τη θέση των τοπικών αρχόντων και δημοσιογράφοι έκαναν την δουλειά τους, σα να βρίσκονταν μέσα στην κρίση.
Η άσκηση ολοκληρώθηκε με αξιολόγηση των αποφάσεων και αναμένεται να καταρτιστεί ένα εγχειρίδιο μέσα στο οποίο θα περιγράφονται αναλυτικά όλα τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι εμπλεκόμενοι φορείς για να αντιμετωπίσουν τέτοιου είδους κρίσεις. Οι ασκήσεις θα συνεχιστούν και με σενάρια πυρκαγιάς, σεισμού κλπ σε μια προσπάθεια όλοι να γνωρίζουν εκ των προτέρων τον ρόλο που έχουν σε μια τόσο κρίσιμη περίσταση, έχοντας συνεργαστεί επί χάρτου, περιορίζοντας έτσι τις πιθανότητες του γνωστού «αλαλούμ» που συμβαίνει συνήθως στη χώρα, όταν σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης κανείς δεν ξέρει τι πρέπει να κάνει.
Αφορμή για όλα τα παραπάνω στάθηκε ένα σχόλιο αναγνώστη που πήρε το μάτι μου στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, ο οποίος καθώς διάβασε το σχετικό ρεπορτάζ της άσκησης και βλέποντας τις ανάλογες φωτογραφίες, σχολίασε σκωπτικά: «εμείς πνιγόμαστε κι αυτοί παίζουν με τα αυτοκινητάκια…»
Δεν μπορώ να κατηγορήσω τον αναγνώστη σε καμία περίπτωση. Η σχέση εμπιστοσύνης των πολιτών με το κράτος και τις υπηρεσίες του έχει διαρραγεί. Ειδικά για την Περιφέρεια Θεσσαλίας η εμπιστοσύνη βρίσκεται στο σημείο μηδέν, μετά τα όσα βίωσαν οι πολίτες κατά τη διάρκεια του Daniel ή στο τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη.
Ο πολίτης δεν εμπιστεύεται και είναι λογικό να αντιδρά και να φοβάται. Ωστόσο αξίζει να σημειωθούν κάποιες λεπτομέρειες οι οποίες προσφέρουν χρήσιμα συμπεράσματα. Το Κέντρο Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Θεσσαλίας, το οποίο λειτουργεί εδώ και λίγους μήνες είναι το μοναδικό στο είδος που λειτουργεί σε Περιφέρεια της χώρας. Αυτό ήταν κάτι που επεσήμανε και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης όταν ήρθε στη Λάρισα, μετά από πρόσκληση του Δημήτρη Κουρέτα, για να το εγκαινιάσει.
Τα πρώτα αποτελέσματα, δε, της λειτουργίας του καταγράφονται στον αριθμό των πυρκαγιών που σημειώθηκαν φέτος το καλοκαίρι στην Περιφέρεια Θεσσαλίας , ο οποίος ήταν συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια πολύ μειωμένος. Στο σημείο αυτό προκύπτουν δυο ερωτήματα: Γιατί ένα τέτοιο Κέντρο Πολιτικής Προστασίας δεν λειτουργούσε στην Περιφέρεια Θεσσαλίας όλα τα προηγούμενα χρόνια; Και γιατί δεν έχει λειτουργήσει ακόμα και στις υπόλοιπες Περιφέρειες της χώρας; Τι περιμένουν;
Η συγκεκριμένη άσκηση την οποία σε γενικές γραμμές σας περιέγραψα πιο πάνω είναι η πρώτη άσκηση του είδους που εκτελέστηκε σε ελληνική περιφέρεια! Αναρωτιέμαι λοιπόν, γιατί μια τέτοια άσκηση δεν είχε εκτελεστεί ποτέ στο παρελθόν πουθενά; Είναι όλοι οι εμπλεκόμενοι σε ολόκληρη την χώρα τόσο έτοιμοι να αντιμετωπίσουν ακραία καιρικά φαινόμενα; Το ερώτημα είναι καταφανώς ρητορικό, κάτι που αποδεικνύεται σε κάθε γωνία της χώρας μόλις κάτι «στραβώσει».
Ο νέος Περιφερειάρχης Θεσσαλίας μόλις ανέλαβε τα καθήκοντά του έθεσε ως πρώτο του στόχο να θωρακιστεί η Θεσσαλία, αντιλαμβανόμενος πως η τεράστια καταστροφή που προκλήθηκε από τον Daniel έδινε την χρυσή ευκαιρία να ξεκινήσουν όλα από την αρχή. Μια αρχή βέβαια που «πλήρωσαν» οι πολίτες με την ίδια της τη ζωή ή την περιουσία τους. Βρέθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου λίγα μόλις εικοσιτετράωρα μετά την ορκωμοσία του, αποδεχόμενος την πρόσκληση του Πρωθυπουργού, και συμφώνησε σε ένα πλαίσιο κοινής πορείας και συνεργασίας. Ενεργοποίησε δεκάδες συναδέλφους του επιστήμονες, οι οποίοι, παράλληλα με την κυβέρνηση και τους Ολλανδούς, σχεδίασαν το αντιπλημμυρικό πρόγραμμα της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Σε αντίθεση με τον προκάτοχό του «άνοιξε το παιχνίδι» και σύστησε μια ομάδα έμπιστων συνεργατών, οι οποίοι, ο καθένας στον τομέα του, σχεδιάζουν και εισηγούνται τις επόμενες κινήσεις. Έφερε στην Περιφέρεια Θεσσαλίας έναν πολύπειρο στρατηγό δίνοντας του την εντολή να στήσει το Κέντρο Πολιτικής Προστασίας και στον ίδιο χώρο μεταφέρθηκαν και οι Πυροσβεστικές Υπηρεσίες.
Ταυτόχρονα δουλεύει με ερευνητικές πανεπιστημιακές ομάδες πάνω σε εξελιγμένα συστήματα πρόληψης τα οποία θα εγκατασταθούν κι αυτά στον ίδιο χώρο, ενώ οργανώνει ένα ευρύ δίκτυο εθελοντών, το οποίο αναμένεται να στηριχθεί και οικονομικά, σε μια προσπάθεια να ενεργοποιηθούν και οι πολίτες στην αντιμετώπιση των φυσικών φαινομένων.
Ξεκίνησε άμεσα τον καθαρισμό των ρεμάτων, μεταφέροντας μόνο από τα ρέματα του Βόλου ένα εκατομμύριο τόνους φερτές ύλες, όταν αντιστοίχως από τα ρέματα της Αττικής μεταφέρθηκαν, το ίδιο χρονικό διάστημα εννιά χιλιάδες τόνοι φερτών υλικών. Αύξησε τον προϋπολογισμό των έργων που αφορούν τα αντιπλημμυρικά έργα του Πηνειού από 5 εκατ. ευρώ σε 30 εκατ. ευρώ. Και τον προϋπολογισμό της Πολιτικής Προστασίας από 3 εκατ. ευρώ σε 12 εκατ. ευρώ. Και μέχρι τον Μάιο είχαν ολοκληρωθεί αναχώματα σε διάφορα σημεία της Θεσσαλίας, καθώς και αντιπλημμυρικά έργα, ύψους κατασκευής 40 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ ταυτόχρονα ετοιμάζονται να εκτελεστούν τα επόμενα αντιπλημμυρικά έργα, τα οποία, αν όλα θα πάνε καλά, θα ολοκληρωθούν το καλοκαίρι του 2026, τα οποία προβλέπουν τη δημιουργία 250 μικρών φραγμάτων πάνω στα βουνά για τη συγκράτηση των υδάτων.
Αρκούν όλα αυτά;
Όχι, είναι η απάντηση και αυτό είναι κάτι που το γνωρίζει ο ίδιος καλύτερα από τον καθένα. Γι αυτό και πιέζει συνεχώς ώστε να ξεκινήσουν τα μεγάλα αντιπλημμυρικά έργα στη Θεσσαλία για τα οποία είναι υπεύθυνη η κυβέρνηση, ενώ σε κάθε ευκαιρία τονίζει στους συνεργάτες του πως «θέλουμε δυνατές βροχές για να τσεκάρουμε τα συστήματα». Ο ίδιος έδειξε τον δρόμο όσον αφορά τον Αχελώο, καταθέτοντας ξεκάθαρη πρόταση για το ποια έργα θα πρέπει να ολοκληρωθούν, ενώ έστησε κοινό μέτωπο στη Θεσσαλία με τη συμμετοχή και των κυβερνητικών βουλευτών. Τώρα είναι η σειρά της κυβέρνησης να υλοποιήσει τα όσα υποσχέθηκε, δια στόματος Πρωθυπουργού, στους Θεσσαλούς.
Η Θεσσαλία μπορεί και πρέπει να γίνει το πιο επιτυχημένο case study σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτό που χρειάζεται είναι όραμα, πολιτική βούληση, συνεργασία, προγραμματισμός και σκληρή δουλειά. Μα πάνω απ’ όλα, οι εμπλεκόμενοι να μιλάνε στους πολίτες με την γλώσσα της αλήθειας. Στη Θεοφράστου, εκεί όπου βρίσκεται το στρατηγείο της Περιφέρειας Θεσσαλίας, κινούνται βάσει αυτών των στοιχείων. Το Μέγαρο Μαξίμου θα πρέπει να κινηθεί στην ίδια ακριβώς λογική, κάτι που όπως έχει φανεί υιοθετεί και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, και να ξεκινήσει άμεσα την υλοποίηση των αναγκαίων μεγάλων αντιπλημμυρικών έργων που έχει ανάγκη η Θεσσαλία. Μόνο έτσι οι πολίτες θα σταματήσουν να σχολιάζουν με δυσπιστία τα αυτοκινητάκια πάνω στους χάρτες.
