Του Δημήτρη Κουρέτα
Τα ονόματα στις ετικέτες γαλακτοκομικών προϊόντων σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες φανερώνουν πολλά. Ειδικότερα, ονόματα όπως: Patros, Lyttos, Athos (!), Elinas, Nikos, Athentikos, Oikos, Yaos, Odyssey κ.ά, «επικοινωνούν» έμμεσα στους καταναλωτές τη γεύση και την ποιότητά των ελληνικών γαλακτοκομικών προϊόντων.
Οι εικόνες που συνοδεύουν τις συσκευασίες των γαλακτοκομικών προϊόντων με τα παραπάνω ονόματα, είναι επίσης χαρακτηριστικές: Τα χρώματα που κυριαρχούν είναι το μπλε και το άσπρο. Παραδοσιακά νησιώτικα σπιτάκια, ανεμόμυλοι, κίονες, η Ακρόπολη, χωριάτικες σαλάτες, δημιουργούν συνδηλώσεις ελληνικότητας σε προϊόντα που δυστυχώς στην πλειονότητα τους δεν παρασκευάζονται στην Ελλάδα.
Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι από τα 8.5 δις της αξίας του παγκόσμιου Greek Yogurt μόνο τα 400 εκ. αφορούν την Ελλάδα (εσωτερική κατανάλωση και εξαγωγές μαζί). Μιλάμε για ένα πραγματικό λευκό Ελντοράντο όπου η Ελλάδα βρίσκεται στην προνομιακή πρώτη θέση αναγνωρισιμότητας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η πρώτη σε μέγεθος στην Ευρώπη γερμανική αγορά, αφού εξάντλησε όλους τους νόμιμους δρόμους και τα δικαστικά επιχειρήματα στη μάχη της φέτας, που τελικά έχασε, κινείται πλέον σε τρεις κατευθύνσεις προκειμένου να κερδίσει το ευρωπαϊκό κοινό, αξιοποιώντας το τεράστιο δίκτυο καταστημάτων που διαθέτει όπως είναι τα Lidl, Aldi κ.ά
Η πρώτη κατεύθυνση αφορά στα λευκά τυριά ωρίμανσης με αγελαδινό γάλα, όπου χρησιμοποιούνται όλα τα παραπάνω σύμβολα, εικόνες και λέξεις που παραπέμπουν στη Φέτα, ενώ τα προϊόντα αυτά διατίθενται σε τιμές που κυμαίνονται από 10 μέχρι 13 ευρώ το κιλό.
Η Δεύτερη κατεύθυνση αφορά επενδυτικές κινήσεις όπου γερμανικοί κολοσσοί, αγοράζοντας μερίδια ελληνικών εταιριών, διαθέτουν στην γερμανική αλλά και στην ευρωπαϊκή αγορά ελληνική φέτα με τη δική τους ετικέτα απολύτως νόμιμα. Την εισάγουν και την μεταπωλούν.
Η Τρίτη κατεύθυνση αφορά μια επιθετική στρατηγική πωλήσεων με αντικείμενο το γιαούρτι όπου Γερμανοί και άλλοι κατασκευαστές, πλημμυρίζουν τις αγορές με «ελληνικό γιαούρτι» ένα brand name που δυστυχώς δεν καταφέραμε να κατοχυρώσουμε.
Η αισιόδοξη οπτική λέει ότι όλα τα παραπάνω συντηρούν την εικόνα του ελληνικού στοιχείου στο υποσυνείδητο των ξένων καταναλωτών και μια μέρα θα αποφασίσουν να επισκεφτούν την Ελλάδα. Ίσως αυτή η συχνή αλληλεπίδραση με τα ελληνικά ή ελληνικού τύπου γαλακτομικά τους οδηγήσει στο να δοκιμάσουν και άλλα ελληνικά προϊόντα όπως είναι το ελληνικό λάδι, το μέλι, το κρασί κά.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ελληνικής πρεσβείας στο Βερολίνο, στην κατηγορία γαλακτοκομικά, αυγά, μέλι εξάγουμε στη Γερμανία προιόντα αξίας 207 εκ. ευρώ και εισάγουμε προιόντα 267,1 ευρώ. Δεν είναι τραγική η κατάσταση.
Η απαισιοδοξία έρχεται αν κοιτάξουμε τη μεγάλη εικόνα: Οι εξαγωγές της Γερμανίας στην Ελλάδα το 2022 ήταν 8,78 δις δολάρια ενώ οι ελληνικές εξαγωγές ανέρχονταν μόλις στα 3,45 δις δολάρια. Ίσως να μην υπάρχει ευρωπαϊκή χώρα με παρόμοιο ισοζύγιο εμπορικών συναλλαγών με τη Γερμανία. Αξίζει να αναφέρουμε δυο παραδείγματα μικρομεσαίων χωρών της Ε.Ε για να κατανοήσουμε ευκολότερα τη θέση στην οποία βρισκόμαστε. Η Πορτογαλία είχε το 2022 εξαγωγές προς τη Γερμανία αξίας 8.76 δις ενώ οι εισαγωγές της από τη Γερμανία ανέρχονταν στα 11,9 δις.
Η μεγάλη έκπληξη όμως έρχεται από τη Βουλγαρία η οποία είναι από τις ελάχιστες χώρες που εξάγουν στη Γερμανία περισσότερα από όσα εισάγουν. Συγκεκριμένα η Γερμανία εισάγει από τη Βουλγαρία προϊόντα αξίας 6,9 δις ενώ οι εξαγωγές της ανέρχονται σε 5.6 δις.
Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας εδώ και πολλά χρόνια δίνουμε μάχες για την ανάδειξη των τοπικών προϊόντων, την τυποποίησή τους, τη βελτίωση της ποιότητάς τους και τη διασφάλιση της ιχνηλασιμότητάς τους. Είναι όμως ολοφάνερο ότι η προσπάθεια για τη στήριξη των αγροκτηνοτροφικών προιόντων δε μπορεί παρά να είναι ομαδική.
Τι εννοούμε:
Πρώτον μια επαγγελματική εκπαίδευση υψηλής ποιότητας και κίνητρα για τα νέα παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν με τον αγροκτηνοτροφικό τομέα. Χωρίς πρόβατα, κατσίκια και αγελάδες είμαστε καταδικασμένοι. Χρειαζόμαστε περισσότερο γάλα για την παραγωγή των ελληνικών γαλακτοκομικών προϊόντων αλλά και κρέας για να καλύψουμε τις εγχώριες ανάγκες ιδιαίτερα σε βόειο όπου ο βαθμός αυτοεφοδιασμού της χώρας είναι περίπου 25%.
Δεύτερον, η σύνδεση των γαλακτοκομικών προϊόντων με τον ποιοτικό τουρισμό θα εξασφαλίσει την βιωσιμότητα και των δυο. Ο ξένος που έρχεται στη Θεσσαλία περιμένει να γευτεί τη γνήσια θεσσαλική φέτα και όχι το λευκό τυρί Δανίας που συχνά σερβίρεται για οικονομία.
Τρίτον, ως χώρα, ως πολίτες, ως τουρίστες, ως προξενικές αρχές, οφείλουμε να είμαστε σε επαγρύπνηση όταν βλέπουμε προϊόντα σε ξένες αγορές που ολοφάνερα επιχειρούν να παραπλανήσουν τον καταναλωτή. Αλήθεια ποια τύχη θα είχε μια ελληνική εταιρεία στα ευρωπαϊκά δικαστήρια αν κατασκεύαζε ποδήλατα με σήμα μπλε και άσπρο, επωνυμία ΒΝW και σλόγκαν «the German bike»;
*O Δημήτρης Κουρέτας είναι περιφερειάρχης Θεσσαλίας
