Πόροι ύψους τουλάχιστον 2,2 δισ. ευρώ θα διατεθούν φέτος σε ιδιώτες φυσικά πρόσωπα με τη μορφή κουπονιών (vouchers), επιδομάτων, οικονομικών ενισχύσεων και δανείων. Πρόκειται για δημόσιο χρήμα από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης που θα ενισχύσει την παροχή στεγαστικών δανείων από ιδιώτες, θα αναβαθμίσει και θα ανακατασκευάσει ιδιωτικές κατοικίες, θα χορηγήσει επιδόματα κατάρτισης, και ακόμη θα επιδοτήσει την απόκτηση ευρυζωνικών συνδέσεων.
Με άλλα λόγια θα «βρέξει χρήμα» και δεν θα είναι μόνον αυτά τα 2,2 δισ. ευρώ. Υπάρχει μια σειρά δράσεων/προγραμμάτων ύψους εκατοντάδων εκατ. ευρώ, που βρίσκονται υπό επεξεργασία σε διάφορα υπουργεία και εκτιμάται ότι θα βγουν μέσα στο 2025. Πρόκειται κυρίως για προγράμματα κατάρτισης που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ (Πρόγραμμα Ανθρωπίνου Δυναμικού) και τα οποία θα περιλάβουν επιδόματα κατάρτισης ανέργων, αλλά και εργαζομένων.
Και στα προγράμματα αυτά δεν περιλαμβάνονται οι έμμεσες ενισχύσεις ανέργων και εργαζομένων που θα λάβουν οι επιχειρήσεις, προκειμένου να τονώσουν την απασχόληση (π.χ. επιδοτήσεις πρόσληψης επαναπατρισμένων ανέργων), αλλά και δράσεις ενίσχυσης της οικογένειας (π.χ. πρόγραμμα Νταντάδες της Γειτονιάς).
Σπίτι μου ΙΙ και Εξοικονομώ 2025 τα δυο μεγαλύτερα προγράμματα
Τα δύο μεγαλύτερα προγράμματα που θα τρέξουν μέσα στο 2025 είναι αναμφίβολα από τη μια πλευρά το «Σπίτι μου ΙΙ» και από την άλλη πλευρά το «Εξοικονομώ 2025». Μόνον αυτά τα δύο προγράμματα θα ρίξουν περίπου 1,5 δισ. ευρώ, τα οποία εκτιμάται ότι θα κινητοποιήσουν τουλάχιστον αντίστοιχους πόρους από τις τράπεζες (Σπίτι μου ΙΙ) και τα νοικοκυριά (Εξοικονομώ).
Σπίτι μου ΙΙ: Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος «Σπίτι μου ΙΙ» ανέρχεται σε 2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 50% θα προέλθει από το Ταμείο Ανάκαμψης και το υπόλοιπο 50% από τις τράπεζες. Το δάνειο που θα λάβει ο δικαιούχος θα αφορά έως 190.000 ευρώ, εκ των οποίων οι 95.000 ευρώ θα δοθούν άτομα (ΤΑΑ) και το υπόλοιπο 50% εντόκως (τράπεζες), αλλά με χαμηλότερο επιτόκιο από την αγορά.
Περίπου 20.000 δικαιούχοι εκτιμάται ότι θα επωφεληθούν από την ενίσχυσης της χρηματοδότησης απόκτησης κατοικίας από ιδιώτες ηλικίας έως 59 ετών. Το δάνειο καλύπτει έως το 90% της αξίας του ακινήτου και το υπόλοιπο 10% καταβάλει ο δικαιούχος.
Η διάρκεια του δανείου στο πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ» δύναται να είναι από 3 έτη (ελάχιστη διάρκεια), έως 30 έτη (μέγιστη διάρκεια) και δεν προβλέπεται περίοδος χάριτος αποπληρωμής του δανείου. Ως εμπράγματη εξασφάλιση για την απόκτηση του δανείου λαμβάνεται το ίδιο αγορασθέν ακίνητο και η μέγιστη αξία υποθήκης δεν μπορεί να ξεπερνά το 120% του ποσού του δανείου. Επίσης ο δανειολήπτης δύναται να εξοφλήσει μερικώς ή στο σύνολό του το δάνειο πριν την ημερομηνία λήξης του χωρίς οποιαδήποτε ποινή ή άλλη επιβάρυνση.
Δικαιούχοι του Προγράμματος είναι άτομα ηλικίας κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση δανείου, από είκοσι πέντε (25) έως πενήντα (50) ετών. Το ακίνητο δεν πρέπει να ξεπερνά τα 150 τ.μ., να έχει παλαιότητα έως 31.12.2007 και η αξία του ακινήτου να μην ξεπερνά τις 250.000 ευρώ. Τα εισοδηματικά κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα, προβλέπουν ετήσιο εισόδημα κατ’ ελάχιστον τις 10.000 ευρώ ετησίως και μέγιστο τις 20.000 ευρώ για άγαμους, τις 28.000 ευρώ για τον έγγαμους (+4.000 ευρώ για κάθε τέκνο) και στις 31.000 ευρώ για την μονογονεϊκή οικογένεια (+5.000 ευρώ για κάθε τέκνο πέραν του πρώτου).
Ημιτελή ακίνητα ή ακίνητα που φέρουν βάρη από προηγούμενα δάνεια δεν είναι επιλέξιμα. Τέλος, κατ’ εξαίρεση, επιδότηση επιτοκίου δικαιούνται και όσοι έχουν δύο τέκνα και αποκτούν την πρώτη κατοικία τους στους Δήμους Ορεστιάδας, Σουφλίου ή Διδυμοτείχου της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου. Δηλαδή, δικαιούνται επιδότηση επιτοκίου κατά 50% για το μέρος του δανείου που χρηματοδοτείται από την τράπεζα, όπως ακριβώς γενικά ισχύει με τους τρίτεκνους και τους πολύτεκνους.
Το πρόγραμμα επισήμως δεν έχει ανοίξει, αλλά οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν πληροφορίες, είτε στο site του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, είτε στις ενδιαφερόμενες τράπεζες.
Εξοικονομώ 2025: Το πρόγραμμα ανέρχεται σε 434 εκατ. ευρώ και στοχεύει στην ενεργειακή αναβάθμιση περίπου 15.000 κατοικιών. Το ποσοστό της οικονομικής ενίσχυσης ξεκινάει από 50%, ενώ για κάποιες περιπτώσεις φτάνει και το 100% του κόστους επένδυσης. Από τα 434 εκατ. ευρώ που είναι ο προϋπολογισμός του «Εξοικονομώ 2025», τα 396 εκατ. ευρώ κατευθύνονται απευθείας στα νοικοκυριά.
Από τα 396 εκατ. ευρώ, 27,4 εκατ. ευρώ διατίθενται για οικογένειες με μέλη ΑμεΑ, 91,3 εκατ. ευρώ για τους πληγέντες της Θεσσαλίας και τους σεισμόπληκτους του Αρκαλοχωρίου και της Σάμου (εκ των οποίων τα 54,8 εκατ. ευρώ για τα ευάλωτα νοικοκυριά) και 18,2 εκατ. ευρώ για οικογένειες με τουλάχιστον τρία εξαρτώμενα τέκνα.
Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός των παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης με ΦΠΑ ανά αίτηση ωφελούμενου, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 35.000 ευρώ. Έτσι η μέγιστη επιδότηση μπορεί να ανέλθει σε 35.000 ευρώ (σε Θεσσαλία, Αρκαλοχώρι, Σάμο), ενώ η χαμηλότερη θα ανέλθει σε 17.500 ευρώ. Στην τελευταία περίπτωση το υπόλοιπο 50% θα αποτελέσει ίδια συμμετοχή του ιδιώτη. Μάλιστα όσοι ενταχθούν στο πρόγραμμα μπορούν να καλύψουν την ίδια συμμετοχή τους με χαμηλότοκο δάνειο σε ποσοστό 100%.
Αξίζει να επισημανθεί πως ως κριτήριο αξιολόγησης των προτάσεων ενεργειακής αναβάθμισης που θα υποβληθούν στο πρόγραμμα θα χρησιμοποιούνται οι βαθμοημέρες θέρμανσης και θα δίνεται προτεραιότητα στις ψυχρότερες περιοχές της χώρας, δεδομένων των ιδιαίτερων αναγκών τους.
Οι αιτήσεις χρηματοδότησης από τους ενδιαφερόμενους θα υποβάλλονται μόνον ηλεκτρονικά, από τις 08.01.2025 έως τις 20.03.2025 και υποχρεωτικά μέσω του επίσημου δικτυακού τόπου του προγράμματος (https://exoikonomo2025.gov.gr).
