Οι πιέσεις που ασκούνται στα νοικοκυριά από τον πληθωρισμό και το υψηλό κόστος στέγασης δεν καλύπτονται από τις αυξήσεις των μισθών, οι οποίες είναι ιδιαίτερα περιορισμένες.
Ως συνέπεια αυτής της πολύ αρνητικής συνθήκης για τους εργαζόμενους, είναι η αγοραστική δύναμη των αποδοχών τους να τους κατατάσσει στην τελευταία θέση της Ε.Ε.
Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από την Ενδιάμεση Έκθεση για την Οικονομία που δημοσίευσε το Ινστιτούτο Εργασίας (ΙΝΕ) της ΓΣΕΕ και δείχνουν ότι το 2023 στη χώρα μας το ύψος του μέσου ετήσιου προσαρμοσμένου μισθού πλήρους απασχόλησης ήταν 17.013 ευρώ, επίδοση που αποτελεί την τρίτη χαμηλότερη μεταξύ των 26 υπό εξέταση κρατών-μελών της Ε.Ε.
Η εξέλιξη αυτή οδήγησε στην υποβάθμιση της θέσης της Ελλάδας από τη 13η το 2009 στην 24η θέση της σχετικής κατάταξης το 2023. Σε όρους αγοραστικής δύναμης (PPS) το αντίστοιχο μέγεθος ανήλθε στην Ελλάδα σε 21.004, το χαμηλότερο μεταξύ των υπό εξέταση κρατών μελών της Ε.Ε.
Η απόκλιση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων στη χώρα σε σχέση με άλλα κράτη-μέλη των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης είναι ενδεικτική του μεγέθους του προβλήματος.
Συγκριτικά με τη Βουλγαρία, ο μέσος ετήσιος προσαρμοσμένος μισθός πλήρους απασχόλησης στη χώρα μας το 2023 υπολειπόταν κατά 1.365 PPS, σε σχέση με τη Σλοβακία κατά 2.743 PPS, με την Ουγγαρία κατά 3.100 PPS, ενώ σε σχέση με τη Ρουμανία και την Κροατία κατά 9.945 και 10.485 PPS αντίστοιχα.
Οι ετήσιες προσαρμοσμένες αποδοχές πλήρους απασχόλησης σε όρους PPS στην Ελλάδα, σε σχέση με τον μέσο όρο της Ε.Ε., αντιστοιχούσαν το 2023 μόλις στο 55,5%. Τα στοιχεία αποτυπώνουν το έλλειμμα ευημερίας που αντιμετωπίζουν σήμερα οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα εξαιτίας της χαμηλής αγοραστικής δύναμης των αποδοχών τους, συγκριτικά με τον αντίστοιχο μέσο όρο της Ε.Ε., αλλά και με άλλα γειτονικά κράτη.
Οι αυξήσεις μισθών
Είναι χαρακτηριστικό ότι αν και η Ελλάδα κατέγραψε την περίοδο της πληθωριστικής κρίσης σχετικά ηπιότερη αύξηση του τιμάριθμου σε σχέση με τον μέσο όρο της Ε.Ε., οι αυξήσεις του ονομαστικού μέσου ετήσιου μισθού πλήρους απασχόλησης ήταν στη χώρα μας σε τέτοιο βαθμό συγκρατημένες (+7,3%, η δεύτερη χαμηλότερη αύξηση στην Ε.Ε.), ώστε σε πραγματικούς όρους το επίπεδο της συγκεκριμένης κατηγορίας αποδοχών να μειωθεί κατά 6,3%, μια μείωση που αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη μεταξύ των υπό εξέταση κρατών-μελών της Ε.Ε.
Ενδιαφέρον έχουν και τα στοιχεία που αποτυπώνουν την εξέλιξη του μέσου πραγματικού μισθού ανά ώρα εργασίας και ανά κλάδο στη διάρκεια της πληθωριστικής κρίσης. Στο σύνολο των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας ο μέσος πραγματικός μισθός ανά ώρα απασχόλησης στη χώρα μας μειώθηκε το διάστημα γ’ τρίμηνο 2021- γ’ τρίμηνο 2024 κατά 1,1%.
Τη μεγαλύτερη απώλεια πραγματικού εισοδήματος ανά ώρα εργασίας επωμίστηκαν οι μισθωτοί των κλάδων «Κατασκευές» (-9%), «Τέχνες, διασκέδαση, ψυχαγωγία, άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών κ.λπ.» (-5,9%), «Δημόσια διοίκηση και άμυνα, εκπαίδευση και δραστηριότητες σχετικές με τη δημόσια υγεία».
Ο πληθωρισμός
Όλα αυτά την ώρα που ο πληθωρισμός την τετραετία από τον Νοέμβριο 2020 έως τον Νοέμβριο 2024 κατέγραψε αυξήσεις, που σε αρκετές περιπτώσεις ήταν διψήφιες. Η μεγαλύτερη μεταβολή εντοπίστηκε στην «Ένδυση και υπόδηση» (+31,3%), ενώ ακολουθούν «Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά», (+30,5%) και «Στέγαση» (+24,3%).
Διψήφιος ρυθμός αύξησης καταγράφηκε και στις κατηγορίες «Μεταφορές» (+23,8%), «Ξενοδοχεία» (+21,4%), «Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες» (+15,2%) και «Υγεία» (+12,3%).
Όνειρο απατηλό χαρακτηρίζει ο Γιώργος Χριστόπουλος, υπεύθυνος επικοινωνίας και μέσων κοινωνικής δικτύωσης της ΓΣΕΕ, το αφήγημα της κυβέρνησης για την αύξηση των εισοδημάτων των ανθρώπων της εργασίας.
«Η ακρίβεια, ο πληθωρισμός και η στεγαστική κρίση κατατρώγουν τα εισοδήματα των μισθωτών. Τρανότερη απόδειξη; Η 24η θέση σε επίπεδο Ε.Ε. στο ύψος μισθού πλήρους απασχόλησης και η ντροπιαστική τελευταία θέση στην αγοραστική δύναμη». Ειδικά ως προς την αγορά εργασίας, ο κ. Χριστόπουλος προσθέτει ότι τα στοιχεία δείχνουν πως «υπάρχει μείωση της απασχόλησης στον πρωτογενή και ιδιαίτερα στον δευτερογενή τομέα, ενώ είναι απογοητευτική η προτελευταία θέση στην Ευρώπη σε ποσοστό εργαζομένων σε επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας».
