Η χθεσινή μέρα θα μείνει στην ιστορία της χώρας. Οι πλατείες σε ολόκληρη την Ελλάδα γέμισαν ασφυκτικά. Εκατομμύρια πολίτες συμμετείχαν στα συλλαλητήρια, με αφορμή τη συμπλήρωση δυο χρόνων από το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, διατρανώνοντας το αίτημά τους για Δικαιοσύνη.
Όποιος μιλούσε με απλό κόσμο όλες τις προηγούμενες μέρες, όποιος ζυμώνεται με την κοινωνία, έπαιρνε το μήνυμα: «Ναι, θα είμαι κι εγώ στην πλατεία». Ξημερώνει Παρασκευή, έγραψα αργά το βράδυ της Πέμπτης, προβλέποντας τα όσα θα συμβούν. Και συνέβησαν. Ακόμα και στη Λάρισα, την πιο «άνευρη» πόλη στην Ελλάδα, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι θα έβγαιναν από νωρίς για να συμμετάσχουν στην ιστορική συγκέντρωση.
Κόσμος έβγαινε από κάθε στενό για να φτάσει στην κεντρική πλατεία. Άνδρες και γυναίκες, νέα παιδιά, ηλικιωμένοι με τα εγγόνια τους. Άνθρωποι κάθε επαγγελματικής κατηγορίας στάθηκαν ακίνητοι γύρω από την πλατεία για να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Έβλεπες στη στάση του σώματός τους να δηλώνουν πως βρίσκονται εκεί από καθήκον. Από καθήκον, όχι μόνο για να τιμήσουν τη μνήμη των 57 αδικοχαμένων ψυχών στην κοιλάδα του θανάτου, αλλά απέναντι στη χώρα. Έβλεπες δάκρυα στα πρόσωπα χωρίς εμφανή λόγο.
Ίδιες εικόνες μου μετέφεραν φίλοι και συνάδερφοι απ’ όλη την Ελλάδα. Άνθρωποι που μπορεί να μην είχαν βγει ποτέ ξανά στους δρόμους, χθες το θεώρησαν υποχρέωσή τους. Και αν αναρωτιούνται πολλοί, πού ήταν όλος αυτός ο κόσμος κρυμμένος σε άλλες συγκεντρώσεις, η απάντηση είναι «στο σπίτι τους». Είναι οι λεγόμενοι «κυρ-Παντελήδες» που τόσο λοιδορήθηκαν από την πρώτη φορά αριστερά και τις παραφυάδες της. Άνθρωποι έντιμοι, με πίστη σε αρχές και αξίες, με καθημερινό αγώνα για να σπουδάσουν τα παιδιά τους, να μην λείψει τίποτα από το σπίτι τους, να ζουν πολλές φορές με λίγα, αλλά με αξιοπρέπεια. Άνθρωποι που έμαθαν από τους γονείς τους πως στο τέλος της ζωής τους θα πρέπει να παραδίδουν καλύτερες συνθήκες ζωής στην επόμενη γενιά.
Ήταν αυτοί οι άνθρωποι που την περασμένη δεκαετία είδαν αυτή την αλυσίδα να σπάει. Πλέον οι νέες γενιές θα περνάνε πιο δύσκολα από τις προηγούμενες. Και αυτό θεώρησαν πως ήταν το δικό τους αμάρτημα. Δεν κουβαλούσαν τη φρίκη του πολέμου ή του εμφυλίου. Πήραν από τους γονείς τους εφόδια, έδωσαν στα παιδιά τους περισσότερα, αλλά δεν τα κατάφεραν. Εξαπατήθηκαν πολλές φορές από τα πολιτικά κόμματα, τις περισσότερες με ευθύνη δική τους. Κι όταν κάποιοι απ’ αυτούς αποτόλμησαν να κάνουν τη δική τους επανάσταση, έπεσαν πάνω στους δημαγωγούς της αριστεράς.
Όλοι αυτοί οι άνθρωποι, συντηρητικής φύσης, χθες γέμισαν τις πλατείες. Ενώθηκαν μαζί με όλους τους υπόλοιπους σε ένα κοινό μέτωπο. Χθες στην κοινωνία δεν υπήρξε διαίρεση. Υπήρξε πολλαπλασιασμός. Κοινωνικός πολλαπλασιασμός. Και αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά σε σχέση με τις μεγάλες συγκεντρώσεις κατά τη διάρκεια των μνημονίων. Το στοιχείο αυτό δεν βρέθηκε ποτέ στο τραπέζι των κυβερνητικών συσκέψεων. Δεν εκτιμήθηκε ποτέ σωστά. Γι αυτό και οι κυβερνητικές παλινωδίες διαδέχθηκαν η μια την άλλη.
Οι κυρ-Παντελήδες πήραν την εκδίκησή τους πριν λίγα χρόνια, όταν έστειλαν τους σωτήρες της αριστεράς στον σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας. Τώρα έστειλαν το πιο ηχηρό μήνυμα στην κυβέρνηση Μητσοτάκη. Ναι, μπορούν να κάνουν υπομονή, να δυσκολεύονται να πληρώνουν τους λογαριασμούς τους, να μην μπορούν να ψωνίζουν με άνεση τα βασικά από τα σούπερ-μάρκετ, να δικαιολογούν ακόμα και λάθος πολιτικές συμπεριφορές. Δεν μπορούν όμως να νιώθουν πως ζουν σε μια χώρα όπου δεν θα τιμωρείται κανένας υπεύθυνος για εγκλήματα. Δεν μπορούν να νιώθουν την αναξιοκρατία να τους πνίγει. Δεν δέχονται την εξουσία για τους λίγους. Όλα έχουν ένα όριο.
Κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Ποιος θα εκφράσει πολιτικά το χθεσινό κοινωνικό αίτημα; Κάποιοι επισημαίνουν πως αυτό είναι το σημείο όπου τελειώνει η Μεταπολίτευση και ξεκινάει μια νέα ιστορική περίοδος για τη χώρα. Δεν είμαι σίγουρος πως αυτό θα συμβεί. Εκτός αν στο προσεχές διάστημα, με την κατάρρευση του Δυτικού προτύπου, βρεθούμε στο μάτι του κυκλώνα. Τότε, ναι, θα μπορούμε να μιλάμε για το τέλος της Μεταπολίτευσης. Και στο σημείο αυτό κρύβεται ο μεγάλος κίνδυνος για τη χώρα. Αν ο λαός δεν εκφραστεί πολιτικά, σε συνδυασμό με τις τεκτονικές αλλαγές που συμβαίνουν στον πλανήτη, τότε όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά. Και οι ευθύνες για οτιδήποτε συμβεί θα έχουν ονοματεπώνυμο.
