Του Αλέξανδρου Ζουριδάκη
Το πρόγραμμα “Σπίτι μου 2” υποτίθεται πως ήρθε να βοηθήσει τους νέους να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι. Στην πράξη, όμως, πολλοί από εμάς αισθανόμαστε ότι μας ζητούν να μπούμε σε μια πολύχρονη οικονομική δέσμευση για ένα ακίνητο που… ούτε νέο είναι, ούτε οικονομικό, ούτε λειτουργικό.
Αξίζει να θυμίσουμε ότι το πρώτο αντίστοιχο πρόγραμμα, το “Σπίτι μου 1”, στην πραγματικότητα τιμωρούσε όσους επέλεξαν να μείνουν και να παλέψουν στην Ελλάδα της κρίσης. Αντί να επιβραβεύσει τους νέους που έμειναν στη χώρα, τους πρόσφερε περιορισμένες επιλογές και ανέβασε τεχνητά τις τιμές των κατοικιών. Τους τιμωρούσε επιπλέον και με ηλικιακό κριτήριο, καθώς έθετε ως όριο τα 40 έτη την ώρα που η πλειοψηφία των νέων που παρέμειναν στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της κρίσης που έχασε το 25% του ΑΕΠ (εν καιρό ειρήνης!) ήταν ηλικίας 29-30 ετών. Αυτοί αποκλείονταν σταδιακά και από τα στεγαστικά προγράμματα.
Γιατί να πάρει κάποιος δάνειο για ένα γηρασμένο σπίτι; Το κράτος επιτρέπει τη χορήγηση χαμηλότοκου δανείου μόνο για κατοικίες άνω των 15 ετών. Σου λέει δηλαδή: «Πάρε παλιό, γιατί νέο δεν δικαιούσαι». Στην πραγματικότητα, όμως, κανείς δεν σου το χαρίζει. Θα το αγοράσεις στην τιμή της αγοράς — ή και ακριβότερα, γιατί από τότε που ξεκίνησε το πρόγραμμα οι τιμές αυξήθηκαν ακόμα και 20%.
Ας το πούμε καθαρά: αγοράζεις παλιό, το χρεώνεσαι σαν καινούριο, και στο τέλος πρέπει να το συντηρείς και να το ανακαινίσεις μόνος σου.
Και τι σπίτια βρίσκεις; Γειτονιές με πολυκατοικίες του ’60 και του ’70, με κοινόχρηστα προβλήματα, μηδενική ενεργειακή απόδοση, συχνά και χωρίς ασανσέρ. Αλλά με τιμή που… “ανέβηκε” μόλις βγήκε το πρόγραμμα. Και όλα αυτά επειδή “έτσι λέει το πλαίσιο”.
Πού είναι η κοινωνική πρόνοια σε αυτό; Ως κοινωνία, πρέπει να δούμε κάτι πολύ πιο ουσιαστικό: Αν πραγματικά θέλουμε να στηρίξουμε τους νέους να αποκτήσουν στέγη, χρειαζόμαστε ουσιαστική στήριξη, όχι παγίδες δανεισμού.
Και έρχεται ο νέος που δουλεύει, νοικιάζει, πληρώνει φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, και του λένε: «Πάρε δάνειο για να αγοράσεις ένα σπίτι 40 ετών, που κάποιος το πήρε σχεδόν στο κόστος και τώρα σου το πουλά πανάκριβα.» Αυτό δεν είναι κοινωνική στήριξη. Είναι μεταφορά του βάρους στις πλάτες της νέας γενιάς.
Η λύση; Στεγαστική πολιτική με πραγματική προοπτική:
– Απελευθέρωση του ορίου παλαιότητας – να διαλέγει ο πολίτης το σπίτι που του ταιριάζει.
– Ενίσχυση για ανακαίνιση, ξεχωριστή και χωρίς πολύπλοκους συνδυασμούς με άλλα προγράμματα.
– Φορέας δημόσιας κατοικίας, που θα αξιοποιεί εγκαταλελειμμένα ή κρατικά κτήρια για παραχώρηση στέγης με χαμηλό αντίτιμο.
– Διαφάνεια και έλεγχος στην αγορά κατοικιών που αποκτήθηκαν από κοινωνικά προγράμματα, ώστε να προστατεύεται η έννοια του «κοινωνικού αγαθού».
Η νέα γενιά δεν ζητάει ελεημοσύνη. Ζητάει ίσες ευκαιρίες και αξιοπρέπεια.
Ο κ. Ζουριδάκης Αλέξανδρος είναι Πολιτικός Μηχανικός ΤΕ Μsc Αποκατάσταση Ιστορικών Μνημείων και συνόλων
